Huyền Trang
Thành Viên
- Điểm
- 0
Bài 14 XÃ HỘI PHONG KIẾN TÂY ÂU
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
Sau khi học xong bài học yêu cầu HS cần :
1. Kiến thức
- Nắm được thế nào là tổ chức lãnh địa.
- Hiểu được đời sống chính trị trong lãnh địa và sinh hoạt của lãnh chúa.
- Nắm được đời sống của nông nô và cuộc đấu tranh chống lãnh chúa phong kiến của nông nô.
2. Tư tưởng
- Giáo dục cho HS thấy được bản chất của giai cấp bóc lột, tinh thần lao động của quần chúng nhân dân.
3. Kỹ năng
- Rèn cho HS kĩ năng phân tích, tổng hợp đánh giá về đời sống chính trị trong lãnh địa và vai trò của lãnh chúa, nông nô trong lãnh địa.
II. THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY - HỌC
- Tranh ảnh trong SGK.
- Sưu tầm một số tranh ảnh về các lâu đài, thành quách, cảnh sinh hoạt buôn bán ở các chợ trong thời kì này.
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY - HỌC
1. Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi 1: Các quốc gia phong kiến Tây Âu đã được hình thành như thế nào?
Câu hỏi 2: Nêu quá trình phong kiến hóa ở vương quốc Phơ-răng.
2. Dẫn dắt vào bài mới
- GV khái quát nội dung phần kiểm tra bài cũ, dẫn dắt vào bài mới và nêu nhiệm vụ nhận thức về bài mới cho HS như sau:
Sau khi đế quốc Sác-lơ-ma-nhơ tan rã hàng loạt các quốc gia phong kiến ở Tây Âu ra đời, chế độ phong kiến tản quyền hoàn toàn ngự trị ở các vương quốc này, với điểm nổi bật là sự ra đời của các lãnh địa và lãnh chúa - những ông vua con nắm toàn bộ quyền hành. Để tìm hiểu tổ chức kinh tế của lãnh địa? Đời sống chính trị và sinh hoạt của lãnh chúa và nông nô ra sao chúng ta cùng tìm hiểu nội dung bài học hôm nay để trả lời cho những câu hỏi nêu trên.
3. Tổ chức các hoạt động trên lớp
Hoạt động của thầy và trò | Kiến thức cơ bản cần nắm vững |
| Hoạt động 1: Cả lớp | 1. Tổ chức kinh tế của lãnh địa |
| - GV trình bày và phân tích: Đến giữa thế kỉ IX phần lớn đất đai đã được các quí tộc và nhà thờ chia nhau chiếm đoạt xong, những vùng đất đai rộng lớn đó đã nhanh chóng bị họ biến thành khu đất riêng của mình gọi là lãnh địa phong kiến. Lãnh địa chính là đơn vị kinh tế cơ bản trong thời kì phong kiến phân quyền ở Tây Âu. | |
| - GV giải thích khái niệm về lãnh địa bằng việc kết hợp khai thác tranh ảnh trong SGK “Lâu đài và thành quách kiên cố của lãnh chúa” hoặc với những tranh ảnh sưu tầm được. Lãnh địa là một khu đất rộng bao gồm đất của lãnh chúa và đất khổ phần. Trong khu đất của lãnh chúa có những lâu đài, dinh thự, nhà thờ, nhà kho, chuồng trại... có hào sâu, tường cao, tạo thành những pháo đài kiên cố. | - Lãnh địa là một khu đất rộng trong đó có cả đất trồng trọt. Trong khu đất của lãnh chúa có những lâu đài, dinh thự, nhà thờ, nhà kho, chuồng trại... có hào sâu, tường cao, tạo thành những pháo đài kiên cố. |
| - GV nêu câu hỏi: Sản xuất kinh tế trong lãnh địa diễn ra như thế nào? | |
| - HS đọc SGK tự trả lời câu hỏi. | |
| - GV nhận xét và trình bày, phân tích: Lãnh chúa chia ruộng đất thành từng mảnh nhỏ giao cho nông nô cày cấy và thu tô, nông nô còn dệt vải, may quần áo, làm giầy dép, đóng đồ đạc, vũ khí... chỉ mua một vài hàng nhu yếu phẩm như sắt, muối, tơ lụa, đồ trang sức. | - Nông nô nhận ruộng của lãnh chúa cày cấy và nộp tô, ngoài ra còn dệt vải, may quần áo, làm giầy dép, đóng đồ đạc, vũ khí... chỉ mua một vài hàng nhu yếu phẩm như sắt, muối, tơ lụa, đồ trang sức. |
| - GV nêu câu hỏi: Nêu nhận xét về kinh tế lãnh địa? | |
| - HS tự trả lời câu hỏi. | |
| - GV nhận xét bổ sung và chốt ý: Lãnh địa là đơn vị kinh tế riêng biệt và đóng kín, người nông nô bị buộc chặt vào ruộng đất phong kiến và lãnh địa. | |
| - HS đọc đoạn nhỏ trong SGK để thấy được hoạt động sản xuất nông nghiệp trong lãnh địa. | |
| - GV nêu câu hỏi: Hoạt động thủ công nghiệp trong lãnh địa như thế nào? | |
| - HS đọc SGK trả lời câu hỏi. | |
| - GV nhận xét và kết luận: Thủ công nghiệp cũng chỉ hoạt động trong lãnh địa, nông nô làm các nghề phụ như dệt vải, may quần áo, làm công cụ... Lãnh chúa có những xưởng thủ công riêng như xưởng rèn, đồ gốm, may mặc. | |
| - Cuối cùng GV nhấn mạnh: Lãnh địa là đơn vị kinh tế tự nhiên, tự cấp, tự túc, việc trao đổi buôn bán trong lãnh địa đóng vai trò thứ yếu. | |
| Hoạt động 1: Làm việc cá nhân - GV nêu câu hỏi: Hãy cho biết đời sống chính trị trong lãnh địa? | 2. Đời sống chính trị trong lãnh địa và sinh hoạt của lãnh chúa |
| - HS đọc SGK trả lời câu hỏi. | |
| - GV nhận xét, bổ sung và trình bày phân tích: | |
| + Mỗi lãnh địa là một đơn vị chính trị độc lập, Lãnh chúa được coi là ông vua con, có quân đội, tòa án, pháp luật riêng, chế độ thuế khóa riêng, tiền tệ riêng... Lãnh chúa còn có thể buộc nhà vua ban cho mình quyền miễn trừ không can thiệp vào lãnh địa của mình. | + Mỗi lãnh địa là một đơn vị chính trị độc lập, Lãnh chúa được coi là ông vua con, có quân đội, tòa án, pháp luật riêng, chế độ thuế khóa riêng, tiền tệ riêng... |
| + Mỗi lãnh địa như một pháo đài kiên cố, bất khả xâm phạm, có quân đội bảo vệ. | |
| - HS đọc đoạn chữ nhỏ trong SGK để thấy được mặc dù đóng kín nhưng ít nhiều các lãnh địa có mối quan hệ với nhau và mối quan hệ phong kiến bồi thần. | |
| Hoạt động 2: Cá nhân | |
| - GV nêu câu hỏi: Đời sống của các lãnh chúa phong kiến như thế nào? | |
| - HS trả lời câu hỏi. | |
| - GV nhận xét và chốt ý: | - Đời sống lãnh chúa: |
| + Lãnh chúa có cuộc sống nhàn rỗi, xa hoa, sung sướng, thời bình chỉ luỵên tập cung kiếm, cưỡi ngựa, dạ hội, tiệc tùng. | + Lãnh chúa có cuộc sống nhàn rỗi, xa hoa, sung sướng, thời bình chỉ luỵên tập cung kiếm, cưỡi ngựa, dạ hội, tiệc tùng. |
| + Đối với nông nô bóc lột nặng nề và đối xử hết sức tàn nhẫn. | + Đối với nông nô bóc lột nặng nề và đối xử hết sức tàn nhẫn. |
| Hoạt động: Cá nhân và cả lớp - GV nêu câu hỏi: Hãy cho biết đời sống của nông nô trong các lãnh địa? | 3. Đời sống của nông nô và cuộc đấu tranh chống lãnh chúa phong kiến |
| - HS đọc SGK tìm ý trả lời. | |
| - GV nhận xét và chốt ý: | |
| + Nông nô là người sản xuất chính trong các lãnh địa. Họ bị gắn chặt và lệ thuộc vào lãnh chúa. Bỏ trốn sẽ bị trừng phạt rất nặng. Họ nhận ruộng đất về cày cấy và phải nộp tô nặng, ngoài ra họ còn phải nộp nhiều thứ thuế khác. Song họ vẫn được tự do trong sản xuất, có gia đình riêng, có nông cụ và gia súc. | - Đời sống nông nô: + Nông nô là người sản xuất chính trong các lãnh địa. Họ bị gắn chặt và lệ thuộc vào lãnh chúa, nhận ruộng đất về cày cấy và phải nộp nhiều thứ thuế khác. + Song họ vẫn được tự do trong sản xuất, có gia đình riêng, có nông cụ và gia súc. |
| + Trong sản xuất họ biết dùng phân bón, gieo trồng theo thời vụ, mọi thứ dùng trong lãnh địa đều do nông nô tự sản xuất ra, ít có sự trao đổi buôn bán với bên ngoài. | |
| - GV trình bày: Đời sống của nông nô khổ cực, lại bị lãnh chúa đánh đập vì vậy họ vùng dậy đấu tranh chống lại lãnh chúa. | |
| - GV hỏi: Nêu hình thức đấu tranh của nông nô? | |
| - HS đọc SGK trả lời câu hỏi. | - Các cuộc đấu tranh của nông nô: |
| - GV nhận xét và chốt ý: Hình thức đấu tranh của nông nô là đốt cháy kho tàng, bỏ trốn vào rừng, khởi nghĩa, điển hình là khởi nghĩa Giắc-cơ-ri ở Pháp (1358), Oát Tay-lơ ở Anh năm 1381, song cuối cùng đều thất bại. | + Do đời sống của nông nô khổ cực, lại bị lãnh chúa đánh đập vì vậy họ vùng dậy đấu tranh chống lại lãnh chúa. + Hình thức: Đốt cháy kho tàng, bỏ trốn vào rừng, khởi nghĩa, như khởi nghĩa Giắc-cơ-ri ở Pháp (1358), Oát Tay-lơ ở Anh năm 1381 |
- GV kiểm tra hoạt động nhận thức của HS với việc yêu cầu giải thích khái niệm thế nào là lãnh địa? Các giai cấp trong xã hội phong kiến Tây Âu và địa vị của từng giai cấp trong xã hội.
5. Dặn dò, ra bài tập về nhà
- Học bài cũ, đọc trước bài mới và trả lời câu hỏi trong SGK.
- Bài tập: Lập bảng so sánh sự giống và khác nhau giữa chế độ phong kiến phương Đông và Tây Âu.
Tải đầy đủ nội dung Giáo án Lịch sử 10 bài 14 Xã hội phong kiến Tây Âu tại file đính kèm
