Giáo án lịch sử 10 bài 6 Trung Quốc thời Đường Tống

[Huyền Trang]

Dưới thời Đường chế độ phong kiến Trung Quốc phát triển đến đỉnh cao, bộ máy nhà nước được hoàn thiện, kinh tế phát triển, lãnh thổ được mở rộng, văn hoá phát triển. Để tìm hiểu nguyên nhân và những biểu hiện của sự phát triển về mọi mặt của chế độ phong kiến dưới thời Đường, chúng ta cùng tìm hiểu nội dung bài học hôm nay.
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

Sau khi học xong bài học, yêu cầu HS cần :

1. Kiến thức

- Nắm được chính quyền phong kiến Trung Quốc tiếp tục được củng cố và hoàn thiện, đặt thêm các chức quan tại các vùng đất mới chiếm và biên cương. Nhà Đường tiếp tục đẩy mạnh việc xâm chiếm các nước và mở rộng lãnh thổ.

- Hiểu rõ mối quan hệ giữa các giai cấp trong xã hội phong kiến.

- Thấy được dưới thời Đường thơ Đường phát triển, Phật giáo thịnh hành.

2. Tư tưởng, tình cảm

Giáo dục lòng tôn trọng những di sản văn hoá của các dân tộc. Thái độ đúng, sai của các triều đại phong kiến, có ý thức bảo vệ độc lập dân tộc.

3. Kĩ năng

Rèn cho HS kỹ năng phân tích và đánh giá các sự kiện lịch sử.

II. THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY - HỌC
- Bản đồ Trung Quốc.

- Sưu tầm tranh ảnh về thời Đường.

III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY - HỌC

1. Kiểm tra bài cũ

Câu hỏi 1: Nêu sự hình thành chế độ phong kiến Trung Quốc?

Câu hỏi 2: Trình bày bộ máy nhà nước dưới thời Tần Hán?

2. Dẫn dắt vào bài mới

Dưới thời Đường chế độ phong kiến Trung Quốc phát triển đến đỉnh cao, bộ máy nhà nước được hoàn thiện, kinh tế phát triển, lãnh thổ được mở rộng, văn hoá phát triển. Để tìm hiểu nguyên nhân và những biểu hiện của sự phát triển về mọi mặt của chế độ phong kiến dưới thời Đường, chúng ta cùng tìm hiểu nội dung bài học hôm nay.

3. Tổ chức các hoạt động dạy và học trên lớp

Các hoạt động của thầy và trò​	Kiến thức cơ bản HS cần nắm vững
Hoạt động 1 : Hoạt động theo nhóm - GV nêu câu hỏi cho từng nhóm:	1. Chính quyền được củng cố và mở rộng
+ Nhóm 1: Nhà Đường được thành lập như thế nào?
Kinh tế thời Đường so với các triều đại trước? Nội dung
của chính sách quân điền?
+ Nhóm 2: Bộ máy nhà nước thời Đường có gì khác so với các triều đại trước?
+ Nhóm 3: Vì sao lại nổ ra các cuộc khởi nghĩa nông dân vào cuối triều đại nhà Đường?

Uuuu

HS từng nhóm đọc SGK, tìm ý trả lời và thảo luận với nhau. Sau đó đại diện các nhóm lên trình bày, các nhóm khác nghe và bổ sung. - Cuối cùng GV nhận xét và chốt ý.	- Từng bước hoàn thiện chính quyền từ TW xuống địa phương, có chức Tiết độ sứ. - Tuyển dụng quan lại bằng thi cử (bên cạnh việc cử con em thân tín xuống các địa phương)
+ Nhóm 1: Sau nhà Hán, Trung Quốc lâm vào tình trạng loạn lạc kéo dài, Lý Uyên cướp ngôi nhà Tùy, lên ngôi Hoàng đế, lập ra nhà Đường (618 - 907)	- Tiếp tục chính sách xâm lược mở rộng lãnh thổ.
+ Nhóm 2: Bộ máy nhà nước thời Đường tiếp tục được củng cố từ TW đến địa phương làm cho bộ máy cai trị phong kiến ngày càng hòan chỉnh. Có thêm chức Tiết độ sứ. Chọn quan lại, bên cạnh việc cử con em quan lại cai quản ở địa phương còn chế độ thi tuyển chọn người làm quan.	- Mâu thuẫu xã hội dẫn đến khởi nghĩa nông dân thế kỷ X khiến cho nhà Đường sụp đổ.
- Nhà Đường tiếp tục chính sách xâm lược láng giềng, mở rộng lãnh thổ. Nhà Đường đã từng đặt ách thống trị đất nước ta đã bị nhân dân ta vùng lên khởi nghĩa trong đó có cuộc khởi nghĩa tiêu biểu của Mai Thúc Loan (năm 722), chống lại sự đô hộ của nhà Đường.
+ Nhóm 3: Cuối triều đại nhà Đường, mâu thuẫn xã hội giữa nông dân với địa chủ quan lại ngày càng gay gắt dẫn đến khởi nghĩa nông dân và nhà Đường sụp đổ.
GV nhấn mạnh: Năm 874, nhà Đường bị lật đổ. Triệu Khuông Dẫn dẹp tan các thế lực đối lập, lên ngôi vua, lập ra nhà Tống vào năm 960.
Hoạt động 1: Cá nhân - GV nêu câu hỏi: Nhà Đường đã thực hiện chính sách ruộng đất mới như thế nào? Nội dung của chính sách đó?	2. Sự phát triển kinh tế và đời sống nhân dân. a. Kinh tế:
- HS đọc SGK trả lời câu hỏi.
- GV nhận xét và chốt ý: Nhà Đường thực hiện chính sách quân điền, lấy ruộng đất công và ruộng đất bỏ hoang chia cho nông dân. Khi nhận ruộng nông dân phải nộp thuế cho nhà nước theo chế độ tô, dung, điệu (nộp bằng lúa, ngày công lao dịch và bằng vải)	- Chính sách nhà nước về ruộng đất: Thực hiện chính sách quân điền, và chế độ tô-dung-điệu.
GV nói rõ thêm: Ruộng tư thời Đường cũng phát triển, do việc ban cấp cho các cận thần nên nhiều người có trong tay nhiều ruộng đất, có người được mệnh danh là “ông nhiều ruộng”, “kẻ nghiện đất”.
- Tiếp theo GV nêu câu hỏi.
- HS đọc SGK trả lời câu hỏi.
- GV nhận xét và kết luận: Kinh tế nhà Tống gặp nhiều khó khăn, mặc dù nhà Tống có đề ra chính sách khuyến khích khẩn hoang, làm các công trình thủy lợi.	- Nông nghiệp: Áp dụng kỹ thuật canh tác mới, chọn giống,... dẫn tới năng suất tăng
Hoạt động 2: Cá nhân và cả lớp
- GV nêu câu hỏi: Hãy cho biết những biểu hiện phát triển của thủ công và thương nghiệp?
- HS đọc đoạn chữ nhỏ trong SGK và trả lời câu hỏi.
- GV nhận xét và trình bày phân tích:
+ Nghề dệt có nhiều tiến bộ: Sản xuất được lụa in hoa và thêu kim tuyến, xuất hiện các trung tâm dệt nổi tiếng như Hàng Châu. + Nghề sứ phát triển đạt đến trình độ cao, có loại sứ xanh, xanh như ngọc bích.	- Thủ công nghiệp và thương nghiệp phát triển thịnh đạt: có các xưởng thủ công (tác phường) luyện sắt, đóng thuyền.
+ Nghề in, nghề dệt vải bông phát triển nhanh chóng giữ vai trò quan trọng.
+ Ra đời các tổ chức phường hội. Ngoài ra thủ công nghiệp và thương nghiệp thịnh đạt dưới thời Đường.
+ Ngoại thương phát triển, mở rộng buôn bán với nhiều nước châu Á, hình thành con đường tơ lụa, buôn bán với nước ngoài.	- Ngoại thương phát triển, hình thành con đường tơ lụa buôn bán với nước ngoài.
- GV giới thiệu tranh ảnh (trong SGK hoặc sưu tầm được) nói về sự phát triển của nghề thủ công thời Đường.	à Kinh tế thời Đường phát triển cao hơn so với các triều đại trước.
Hoạt động 3: Cá nhân
- GV nêu câu hỏi: Hãy cho biết đời sống nhân dân dưới thời Đường?
- HS đọc SGK trả lời câu hỏi.	b. Đời sống nhân dân
- GV nhận xét và chốt ý.
Giai đoạn đầu đời sống nhân dân được cải thiện, về cuối thời Đường đời sống nhân dân khổ cực, nhiều cuộc khởi nghĩa nổ ra. - GV nêu câu hỏi: Nguyên nhân dẫn đến đời sống nhân dân khổ cực.	Giai đoạn đầu, đời sống nhân dân được cải thiện, về cuối thời Đường đời sống nhân dân khổ cực, nhiều cuộc khởi nghĩa nổ ra.
- HS trả lời câu hỏi.
- GV nhận xét và chốt ý: Nông dân phải nộp nhiều tô thuế, chịu nhiều lao dịch nặng nề.
Hoạt động 1: Cá nhân và cả lớp	3. Văn hoá thời Đường Tống
- GV nêu câu hỏi: Thơ ca thời Đường có bước phát triển nổi bật như thế nào?
- HS đọc SGK trả lời câu hỏi.
- GV nhận xét, trình bày và phân tích:
Thơ ca phát triển mạnh dưới thời Đường và có bước phát triển nhảy vọt, với những tác giả tiêu biểu: Đỗ Phủ, Lý Bạch, Bạch Cư Dị,... Thơ Đường có số lượng lớn, nội dung phản ánh sâu sắc xã hội lúc bấy giờ và đạt đến trình độ cao về nghệ thuật.	- Thơ ca dưới thời Đường có bước phát triển nhảy vọt, với những tác giả tiêu biểu: Đỗ Phủ, Lý Bạch, Bạch Cư Dị.
- Tiếp theo GV nêu câu hỏi: Tình hình tư tưởng Trung Quốc dưới thời Đường Tống?
- HS trả lời câu hỏi.
- GV nhận xét và chốt ý:
+ Phật giáo ngày càng thịnh hành, biểu hiện là các nhà sư sang Ấn Độ học và các nhà sư Ấn Độ sang Trung Quốc truyền đạo, nhiều chùa chiền mọc lên.	- Phật giáo ngày càng thịnh hành, nhiều chùa chiền mọc lên.
GV có thể minh hoạt bộ phim “Tây Du Kí” nói về nhà sư Huyền Trang sang Ấn Độ để lấy kinh, tìm hiểu giáo lí của Phật giáo.
+ Nho giáo, phát triển thêm lí luận, các vua nhà Tống rất tôn sùng nhà nho, tôn Khổng Tử là thánh và tôn sùng Mạnh Tử và các đệ của ông.	- Nho giáo phát triển thêm về lí luận, các vua nhà Tống rất tôn sùng nhà nho.

4. Sơ kết bài học

GV kiểm tra hoạt động nhận thức của HS với việc yêu cầu HS nêu lại sự hình thành xã hội phong kiến Trung Quốc, sự phát triển của chế độ phong kiến Trung Quốc qua triều đại Đường - Tống.

Những thành tựu văn hoá tiêu biểu của Trung Quốc thời Đường - Tống?

5. Dặn dò và giao bài tập

- Học bài cũ, làm bài tập trong SGK, đọc trước bài mới.

- Bài tập:

+ Triều đại nào chế độ phong kiến đạt đến đỉnh cao? Biểu hiện?

+ Những thành tựu văn hoá nào tiêu biểu nhất thời Đường - Tống?
Tải đầy đủ nội dung giáo án lịch sử 10 tại file đính kèm