giáo án Bài 13 Cấu tạo ngoài của thân, sinh học 6

[Huyền Trang]

Giáo án sinh học 6 soạn theo Phương Pháp Mới Theo Định Hướng Phát Triển Năng Lực
Bài 13: CẤU TẠO NGOÀI CỦA THÂN​

I. Mục tiêu bài học

1. Kiến thức:

- Học sinh nêu được các bộ phận cấu tạo ngoài của thân gồm: thân chính, cành, chồi ngọn và chồi nách.

- Phân biệt cành, chồi ngọn và chồi nách ( chồi lá và chồi hoa) dựa vào vị trí, đặc điểm và chức năng..

- Nhận biết, phân biệt được các loại thân: thân đứng, thân leo, thân bò dựa vào cách mọc của thân.

2. Kĩ năng:

- Rèn kĩ năng quan sát, so sánh, phân tích mẫu, tranh.

3. Thái độ:

- Giáo dục lòng yêu thiên nhiên, bảo vệ thiên nhiên.

4. Năng lực

- Năng lực đọc hiểu và xử lí thông tin, năng lực vận dụng kiến thức

- Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề

- Năng lực tư duy sáng tạo

II. Chuẩn bị bài học

1. Chuẩn bị của giáo viên:

Tranh phóng to hình 13.1; 13.2; 13.3 SGk trang 43, 44. Ngọn bí đỏ, ngồng cải. Bảng phân loại thân cây.

2. Chuẩn bị của học sinh: Cành cây: râm bụt, hoa hồng, rau đay, ngọn bí đỏ, rau má, cây cỏ, kính lúp cầm tay, tranh 1 số loại cây.

III. Tiến trình bài học

1. Ổn định lớp

2. Kiểm tra bài cũ:

Điền các cụm từ hoặc cụm từ thích hợp điền vào chỗ trống để hoàn thiện các câu sau:

Một số loại rễ ……………… làm các chức năng khác nhau của cây như rễ ……… chứa chất dự trữ cho cây ding khi cây ra hoa tạo quả; rễ …….. bám vào trụ giúp cây leo lên; rễ ……….giúp cây hô hấp trong không khí; rễ …………. Lấy thức ăn từ cây chủ.

+ Tại sao phải thu hoạch các cây có rễ củ trước khi ra hoa?

3. Bài mới:

Hoạt động 1: Khởi động (3 phút)

- Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới.

Thân là cơ quan sinh dưỡng của cây, có chức năng vận chuyển các chất trong cây và nâng đỡ tán lá. Vậy thân gồm những bộ phận nào? Có thể chia thân thành mấy loại?

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức ( 30 phút)

- Mục tiêu: Trang bị cho HS những KT mới liên quan đến tình huống/vấn đề học tập nêu ra ở HĐ Khởi động.

Hoạt động của GV và HS	Nội dung, yêu cầu cần đạt
Hoạt động 1: Tìm hiểu cấu tạo ngoài của thân Mục tiêu: - Học sinh nêu được các bộ phận cấu tạo ngoài của thân gồm: thân chính, cành, chồi ngọn và chồi nách. - Phân biệt cành, chồi ngọn và chồi nách ( chồi lá và chồi hoa) dựa vào vị trí, đặc điểm và chức năng.. a. Xác định các bộ phận ngoài của thân, vị trí chồi ngọn, chồi nách. B1: GV yêu cầu: + HS đặt mẫu trên bàn + Hoạt động cá nhân + Quan sát thân, cành từ trên xuống trả lời câu hỏi SGK. -HS: Đặt cây, cành lên bàn quan sát đối chiếu với hình 13.1 SGK trang 43 trả lời 5 câu hỏi SGK. B2: GV kiểm tra bằng cách gọi HS trình bày trước lớp. - HS mang cành của mình đã quan sát lên trước lớp chỉ các bộ phận của thân, HS khác bổ sung. B3: GV gợi ý HS đặt 1 cành gần 1 cây nhỏ để tìm đặc điểm giống nhau. - Câu hỏi thứ 5 có thể HS trả lời không đúng, GV gợi ý: vị trí của chồi ở đâu thì nó phát triển thành bộ phận đó. - HS tiếp tục trả lời câu hỏi, yêu cầu nêu được: + Thân, cành đều có những bộ phận giống nhau: đó là có chồi, lá... + Chồi ngọn: đầu thân, chồi nách, nách lá. B4: GV dùng tranh 13.1 nhắc lại các bộ phận của thân, hay chỉ ngay trên mẫu để HS ghi nhớ. b. Quan sát cấu tạo của chồi hoa và chồi lá B1: GV nhấn mạnh: chồi nách gồm 2 loại: chồi lá, chồi hoa. Chồi hoa, chồi lá nằm ở kẽ lá. - HS nghiên cứu mục thông tin  SGk trang 43 ghi nhớ kiến thức về 2 loại chồi lá và chồi hoa. B2: GV yêu cầu: HS hoạt động nhóm. - HS quan sát thao tác và mẫu của GV kết hợp hình 13.2 SGK trang 43, ghi nhớ kiến thức cấu tạo của chồi lá, chồi hoa. B3: GV cho HS quan sát chồi lá (bí ngô) chồi hoa (hoa hồng) , GV có thể tách vảy nhỏ cho HS quan sát. - HS xác định được các vảy nhỏ mà GV đã tách là mầm lá. B4: GV hỏi: Những vảy nhỏ tách ra được là bộ phận nào của chồi hoa và chồi lá? - GV treo tranh hình 13.2 SGK trang 43. - GV cho HS nhắc lại các bộ phận của thân. - HS trao đổi nhóm trả lời 2 câu hỏi SGK. - Yêu cầu nêu được: + Giống nhau: có mầm lá bao bọc. + Khác nhau: Trong chồi lá là mô phân sinh sẽ phát triển thành cành mang lá ; trong chồi hoa mô phân sinh ngọn là mầm hoa sẽ phát triển thành cành mang hoa hoặc chồi hoa. - Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung. Hoạt động 2: Phân biệt các loại thân Mục tiêu: Nhận biết, phân biệt được các loại thân: thân đứng, thân leo, thân bò dựa vào cách mọc của thân. B1: Yêu cầu HS hoạt động cá nhân. - GV treo tranh hình 13.3 SGK trang 44, yêu cầu HS đặt mẫu tranh lên bàn, quan sát và chia nhóm. - HS quan sát tranh, mẫu đối chiếu với tranh của GV để chia nhóm cây kết hợp với những gợi ý của GV rồi đọc thông tin  SGK trang 44 để hoàn thành bảng trang 45 SGK. B2: GV gợi ý một số vấn đề khi phân chia: + Vị trí của thân trên mặt đất. + Đặc điểm của thân : ( Độ cứng mền của thân ; Sự phân cành ; Thân tự đứng hay phải leo, bám.) - HS làm vào vở Luyên tập sinh 6 B3: GV gợi ý một số vấn đề khi phân chia: + Vị trí của thân trên mặt đất. + Đặc điểm của thân : ( Độ cứng mền của thân ; Sự phân cành ; Thân tự đứng hay phải leo, bám.) B4: GV gọi 1 HS lên điền tiếp vào bảng phụ đã chuẩn bị sẵn. - GV chữa ở bảng phụ để HS theo dõi và sửa lỗi trong bảng của mình. ? Có mấy loại thân? cho VD? - 1 HS lên điền vào bảng phụ. Các SH còn lại nhận xét, bổ sung. - HS trả lời và lấy được ví dụ cho mỗi loại thân.	1. Tìm hiểu cấu tạo ngoài của thân - Ngọn thân và cành có chồi ngọn, dọc thân và cành có chồi nách. Chồi nách gồm 2 loại; chồi hoa và chồi lá. 2. Phân biệt các loại thân Có 3 loại thân chính: thân đứng, thân leo, thân bò.
Đáp án Bảng SGK /45 STT Tên cây Thân đứng Thân leo Thân bò Thân gỗ Thân cột Thân cỏ Thân quấn Tua cuốn 1 Đậu ván x 2 lúa x 3 Dừa x 4 Nhãn x 5 Rau má x 6 Mướp x

Hoạt động 3: Luyện tập (3 phút)

- Mục tiêu: Giúp HS hoàn thiện KT vừa lĩnh hội được.

- Yêu cầu HS làm Bài tập 1 và 2 ở SGV:

Bài 1: Chọn từ thích hợp điền vào các chỗ trống trong các câu sau:

Có hai loại chồi nách: …………….. phát triển thành cành mang lá, …….. phát triển thành cành ……………….

Tuỳ theo cách mọc của thân mà chia làm 3 loại: Thân ……….. ( thân…., thân ……., thân …..) ; thân …..( thân ….., tua…….) và thân ….. .

Bài 2: Khoanh tròn vào các câu trả lời đúng.

A. Thân cây dừa, cây cau, cây cọ là cây thân cột.

B. Thân cây bạch đàn, cây gỗ lim, cây cà phê là cây thân gỗ.

C. Thân cây lúa, cây cải, cây ôỉ là cây thân cỏ.

D. Thân cây đậu ván, cây mướp, cây khổ qua là cây thân leo.

Hoạt động 4: Vận dụng, mở rộng (2 phút)

- Mục tiêu:

+ Giúp HS vận dụng được các KT-KN trong cuộc sống, tương tự tình huống/vấn đề đã học.

+ Giúp HS tìm tòi, mở rộng thêm những gì đã được học, dần hình thành nhu cầu học tập suốt đời.

- Chuẩn bị: Gieo hạt đậu vào khay đất ẩm cho đến khi ra lá thất thứ nhất, chon 6 cây cao bằng nhau, ngắt ngọn 3 cây, 3 cây không ngắt ngọn. Sau 3 ngày đo chiều cao của 6 cây ghi kết quả vào bảng:

Nhóm cây	Chiều cao
Cây ngắt ngọn
Cây không ngắt ngọn

4.Dặn dò (1 phút)

- Học bài và trả lời câu hỏi SGK.

- Làm bài tập SGK/ 45

- Hoàn thành bài trong vở Luyện tập.

- Đọc trước và làm thí nghiệm rồi ghi lại kết quả ở bài 14.