Tuần 2, Tiết 7 – Tập làm văn:
BỐ CỤC CỦA VĂN BẢN
BỐ CỤC CỦA VĂN BẢN
1. Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức: Nắm được yêu cầu của văn bản về bố cục. Biết cách xây dựng bố cục của văn bản mạch lạc, phù hợp với đối tượng phản ánh, ý đồ giao tiếp của người viết và nhận thức của người đọc.
2. Kĩ năng:
- Sắp xếp các đoạn văn trong bài theo một bố cục nhất định.
- Vận dụng kiến thức về bố cục trong việc đọc – hiếu văn bản.
3. Thái độ: Giáo dục HS có ý thức viết bài theo một bố cục nhất định.
4. Năng lực: Năng lực giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo.
II. Chuẩn bị:
1. Giáo viên: Kế hoạch dạy học; Máy, văn bản mẫu.
2. Học sinh: Học bài cũ và chuẩn bị trước bài ở nhà theo hệ thống câu hỏi hướng dẫn của GV: Bố cục của văn bản là gì? Văn bản có bố cục mấy phần? Nêu nhiệm vụ của từng phần? Phần thân bài thường được sắp xếp theo trình tự nào?
3. Các hoạt động dạy học:
1. Ổn định tổ chức: (1 phút)
Lớp | Sĩ số | Ngày giảng | Điều chỉnh |
8A1 | 12/9/2018 | ||
8A2 | 11/9/2018 | ||
8A3 | 10/9/2018 |
2. Kiểm tra kiến thức cũ: (5 phút)
H. Nêu tính thống nhất về chủ đề của văn bản? Lấy ví dụ?
TL: Văn bản có tính thống nhất về chủ đề là VB chỉ biểu đạt chủ đề đã xác định, không xa rời hay lạc sang chủ đề khác (thể hiện ở nhan đề, chi tiết, từ ngữ …). Ta cần xác định được chủ đề thể hiện ở nhan đề. Thể hiện ở quan hệ giữa các phần trong VB, các từ ngữ then chốt thường lặp đi lặp lại.
3. Bài mới:
HĐ của giáo viên | HĐ của HS | Nội dung bài học |
Hoạt động 1: Hoạt động khởi động. Thời gian: 1 phút. | ||
| GV cho hs làm bài tập, dẫn dắt vào bài. | Lắng nghe | |
Hoạt động 2: Hoạt động hình thành kiến thức. Thời gian : 25 phút. | ||
| * Giúp HS ôn lại kiến thức bố cục 3 phần của VB. H. Văn bản “Người thầy đạo cao đức trọng” Có thể chia làm mấy phần? - VB chia 3 phần : H. Nội dung (nhiệm vụ) của từng phần? H. Các phần trong VB trên có mối quan hệ như thế nào? GV: Các phần luôn gắn bó chặt chẽ, phần trước dẫn dắt phần sau, phần sau là sự tiếp nối phần trước. Các phần đều tập trung làm rõ chủ đề của VB “Người thầy đạo cao đức trọng” Nêu câu hỏi 4 trang 24, yêu cầu HS trình bày nhận xét khái quát. HD sắp xếp nội dung phần thân bài Hãy đọc kỹ và trả lời các câu hỏi trong SGK H. Các sự kiện phần thân bài VB “Tôi đi học”? H. Chỉ ra diễn biến tâm trạng của bé Hồng? * Diễn biến tâm trạng bé Hồng: - Thương yêu, quí trọng mẹ sâu sắc. - Căm ghét hủ tục làm khổ mẹ, bất bình và phản ứng khi bà cô nói xấu mẹ. - Niềm vui sướng cực độ khi được ở trong lòng mẹ. H. Nhận xét về trình tự tả? + Thời gian? + Không gian? + Tình cảm? H. Các sự việc (luận điểm) thể hiện chủ đề “Người thầy đạo cao đức trọng? H. Từ trên, hãy cho biết cách sắp xếp nội dung phần thân bài của VB? GV: Chốt kiến thức: - ND phần thân bài được sắp xếp phụ thuộc kiểu bài, chủ đều VB, ý đồ giao tiếp của người viết. - ND ấy có thể sắp xếp theo trình tự thời gian - không gian - suy luận… phù hợp chủ đề và tiếp nhận của người đọc. Yêu cầu: 1 HS đọc to phần ghi nhớ của người đọc. | Đọc to cả lớp quan sát Thảo luận Trả lời Suy nghĩ, trình bày. Suy nghĩ, trình bày Suy nghĩ trả lời câu hỏi. Chỉ ra Trả lời Chỉ ra các luận điểm. Thảo luận về trình tự miêu tả. Trả lời Trả lời Nghe Đọc | I. Bố cục của văn bản 1. Ví dụ: Đọc - tìm hiểu văn bản trang 24 2. Nhận xét: - VB chia 3 phần : + Phần 1: Ông Chu Văn An ® không màng danh lợi. -> Giới thiệu ông CVA. + Phần 2: Tiếp ® … không cho vào thăm” -> Công lao, uy tín, tính cách ông Chu Văn An. + Phần 3: Còn lại -> Tình cảm của mọi người đối với ông CVA * Kết luận: Bố cục của VB gồm 3 phần: - Mở bài, thân bài, kết bài. - Các phần có mối quan hệ gắn bó chặt chẽ để tập trung làm rõ cho chủ để của VB. II. Cách bố trí, sắp xếp nội dung phần thân bài của văn bản: 1. Ví dụ: (Câu hỏi SGK). 2. Nhận xét: - Kể về những kỷ niệm trong buổi tựu trường đầu tiên. - Cảm xúc được sắp xếp theo thứ tự thời gian. - Sự liên tưởng đối lập về cùng đối tượng (trước và trong buổi tựu trường). * Diễn biến tâm trạng bé Hồng: - Thương yêu, quí trọng mẹ sâu sắc. - Căm ghét hủ tục làm khổ mẹ, bất bình và phản ứng khi bà cô nói xấu mẹ. - Niềm vui sướng cực độ khi được ở trong lòng mẹ. * Tả theo trình tự. - Không gian: Xa ® gần hoặc ngược lại. - Thời gian: Quá khứ ® hiện tại. - Tình cảm ® cảm xúc * Các luận điểm. - Lđ1: Chu Văn An là người tài cao. - Lđ2: CVA là người đạo đức được học trò kính trọng. - ND phần thân bài được sắp xếp phụ thuộc kiểu bài, chủ đều VB, ý đồ giao tiếp của người viết. - ND ấy có thể sắp xếp theo trình tự thời gian -không gian - suy luận… phù hợp chủ đề và tiếp nhận của người đọc 3. Ghi nhớ: SGK. |
Hoạt động 3: Hoạt động luyện tập. Thời gian: 12 phút. | ||
| Yêu cầu hs đọc văn bản. H. Phân tích cách trình bày ý trong các đoạn trích? H. Trình bày lòng thương mẹ của bé Hồng ở đoạn trích “Trong lòng mẹ”? | Đọc Trao đổi, thảo luận, suy nghĩ làm bài và ghi bài vào vở. Suy nghĩ làm bài. | III. Luyện tập: Bài tập 1: a) Trình bày theo thứ tự không gian: nhìn xa –đến gần – đến tận nơi – đi xa dần. b) Trình bày theo thứ tự thời gian: Về chiều, lúc hoàng hôn. c. Trình bày theo thứ tự được sắp xếp theo tầm quan trọng của chúng đối với luận điểm cần CM. Bài tập 2: - Nêu khái quát tình thương mẹ của bé Hồng. |
Hoạt động 4: Hoạt động vận dụng (HS làm ở nhà) | ||
| * GV yêu cầu HS ghi lại bài tập. Viết một đoạn văn | Ghi bài | |
Hoạt động 5: Hoạt động tìm tòi, mở rộng (HS làm ở nhà) | ||
| * GV yêu cầu HS ghi lại bài tập. Vẽ sơ đồ tư duy thể hiện nội dung bài học. | Ghi bài | |
............................................................................................................................
