Câu cầu khiến, ngữ văn 8

[Văn Học]

Tuần 22, tiết 82, TV:

CÂU CẦU KHIẾN​

A. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức:

- Hiểu rõ đặc điểm, hình thức của câu cầu khiến.

- Nắm vững chức năng chính của câu cầu khiến

2. Kĩ năng:

- Phân biệt câu cầu khiến với các kiểu câu khác.

- Nhận biết và hiểu được tác dụng câu cầu khiến trong VB cụ thể

3. Thái độ: Sử dụng câu cầu khiến phù hợp với văn cảnh

4. Năng lực: Tư duy sáng tạo, giải quyết vấn đề, giao tiếp bằng Tiếng Việt.

B. CHUẨN BỊ.

1. GV: Soạn giáo án theo chuẩn kiến thức kĩ năng

2. HS: Trả lời các câu hỏi SGK.

C. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY- HỌC:

1. Ổn định tổ chức : 1’

Lớp​	Sĩ số​	Ngày giảng​	Điều chỉnh​
8A1​	43
8A2​	42
8A3​	42

2. Kiểm tra kiến thức cũ: kết hợp trong bài.

3. Bài mới :

Hoạt động 1: Khởi động: Thời gian: 4 phút​

? Ngoài chức năng dùng để hỏi câu nghi vấn còn để dùng làm gì ? Xác định CNV trong những câu dưới đây và cho biết chúng dùng để làm gì?

1. Cụ tưởng tôi sướng hơn chăng? ( Nam Cao – Lão Hạc ).

2. Anh có thích đọc Tam Quốc không ? (Nam Cao).

3. Sao ! Mày muốn tao chơi lại cái món ngày hôm qua hả ? ( Nguyễn Quang Sáng ).

4. Anh có thể ngồi lùi vào một chút được không.

5. Sao không vào tôi chơi ? ( Nam Cao ).

Quan sát các câu, chúng ta thấy có 4 câu nghi vấn là câu 1,2,3,5. Vậy câu 4 thuộc kiểu câu gì? đặc điểm và chức năng của loại câu đó như thế nào => chúng ta cùng tìm hiểu trong tiết hôm nay.

​

Hoạt động của GV ​	HĐ của HS ​	Nội dung ​
*Hoạt động 2: Hình thành kiến thức. Thời gian: 30phút​
? VD trích trong văn bản bào? Nội dung? ? Trong đoạn trích trên, câu nào dùng để khuyên bảo, yêu cầu, ra lệnh? ? về đặc đỉêm hình thức của những câu trên? ? Những câu trên dùng để làm gì? ? Em hãy Nhận xét cách đọc 2 câu “Mở cửa” ở 2ví dụ? ? Vì sao đọc khác nhau như vậy (Mục đích nói ntn) ? Dựa vào mục đích nói câu: “Mở cửa!” thuộc kiểu câu gì? - CCK ? Về mặt hình thức câu này có điểm nào khác các câu cầu khiến ở VD1a, b - Kết thúc bằng dấu ! ? Từ đó em rút ra đặc điểm hình thức và chức năng của câu cầu khiến	HĐ chung HĐ chung HĐ chung Thảo luận 1p HĐ chung HĐ chung HĐ chung	I. Đặc điểm hình thức và chức năng. 1.Ví dụ *NX 1.a. + Khuyên bảo:Thôi đừng lo lắng + Yêu cầu, ra lệnh: Cứ về đi 1.b. + Yêu cầu: Đi thôi con - Đặc điểm hình thức : Có những từ ngữ dùng để khuyên bảo, yêu cầu, ra lệnh (đừng, đi, thôi). Kết thúc bằng dấu chấm. - Tác dụng: dùng để khuyên bảo, yêu cầu, ra lệnh 2.a. - Câu trần thuật 2.b – Câu cầu khiến (ra lệnh) 2, ghi nhớ sgk

Hoạt động 3: luyện tập. Thời gian: 8p​
Bài tập 1 : ? Đặc điểm hình thức nào cho biết câu trên là câu cầu khiến ? ? Nhận xét về chủ ngữ trong những câu trên Bài tập 2 : Bài tập 3 :	HĐ chung Thảo luận cặp đôi (2p) Hoạt động chung Thảo luận cập đôi (3P)	II.Luyện tập Bài tập 1 : * Đặc điểm hình thức nhận biết câu cầu khiến - Câu a : Hãy - Câu b : Đi - Câu c : Đừng * Nhận xét về chủ ngữ trong những câu trên - Câu a: Vắng chủ ngữ (Lang Liêu) àthêm chủ ngữ. Con hãy… (ý nghĩa không thay đổi, tính chất yêu cầu nhẹ nhàng hơn) - Câu b : CN là ông giáo à(Bớt CN : ý nghĩa không thay đổi, nhưng yêu cầu mang tính chất ra lệnh àkém lịch sự) - Câu c : CN là chúng ta nếu thay bằng các anh thì ý nghĩa của câu bị thay đổi : Chúng ta (gồm cả người nói – người nghe, các anh : người nghe) Bài tập 2 : Các câu cầu khiến a, Thôi, im cái điệu hát… đi – vắng CN, từ cầu khiến: đi b, Các em đừng khóc àCN: các em (ngôi thứ 2 số nhiều) , đường c, Đưa tay cho tôi mau! Cầm lấy tay tôi này! àvắng CN, không có từ cầu khiến, chỉ có ngữ điệu cầu khiến (dấu!) Bài tập 3 : - Giống nhau : Đều là câu cầu khiến có từ ngữ cầu khiến : hãy - Khác nhau : + Câu a: Vắng CN, có từ cầu khiến và ngữ điệu cầu khiến àmang tính chất ra lệnh + Câu b: Có CN thầy em (ngôi thứ 2 – số ít), có ý nghĩa: khích lệ động viên
* Hoạt động 4 : Vận dụng. Thời gian: 4p ​ H: Viết 1 đoạn văn (5 câu) giới thiệu lớp học của em? Sử dụng câu cầu khiến. Phân tích tác dụng của các kiếu câu đó trong đoạn văn - HS viết đoạn văn, trình bày - GV nhận xét, sửa...
* Hoạt động 5: Tìm tòi, mở rộng. Thời gian: 2p​ ? Tìm trong các văn bản đã học những câu có sử dụng câu cầu khiến theo các chức năng trên.(Thực hiện ở nhà) - Học bài + làm bài tập trong SGK - Soạn bài Khi con tu hú

Rút kinh nghiệm:

................................................................................................................................

................................................................................................................................