Huyền Trang
Thành Viên
- Xu
- 0
Bài 41 NHỮNG THÀNH TỰU CHÍNH CỦA DÂN TỘC TRONG SỰ NGHIỆP DỰNG NƯỚC VÀ GIỮ NƯỚC
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
Sau khi học xong bài học yêu cầu HS cần nắm được:
1. Kiến thức
- Nắm được dân tộc Việt Nam có lịch sử lâu đời, trải qua gần 3000 năm vừa dụng nước, vừa giữ nước với biết bao khó khăn gian khổ, thăng trầm, dân tộc Việt Nam đã để lại cho đời sau biết bao thành tựu quý giá về tất cả các mặt chính trị, quân sự, kinh tế, văn hoá.
- Hiểu được những thành tựu quý giá về các mặt đó không chỉ góp phần tạo nên các truyền thống tốt đẹp, cao quý của con người Việt Nam mà còn làm nên cho các thế hệ nối tiếp vững bước tiến lên, vượt qua mọi thử thách gian lao để có được đất nước ngày nay.
2. Tư tưởng, tình cảm
- Bồi dưỡng và củng cố thêm lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc.
- Bồi dưỡng ý chí vươn lên trong học tập và lao động vì sự tiến bộ, phồn vinh của đất nước.
3. Kĩ năng
- Rèn luyện kĩ năng phân tích, tổng hợp.
- Kĩ năng lập các bảng thống kê.
II. THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY - HỌC
- Bản đồ Việt Nam thế kỉ XIX.
- Các tranh ảnh tiêu biểu của từng giai đoạn.
II. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY - HỌC
1. Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi 1: Vì sao dưới thời Nguyễn, Phật giáo và các tín ngưỡng dân gian tiếp tục phát triển.
Câu hỏi 2: Nêu những thành tựu chủ yếu của văn học và sử học đầu thế kỉ XIX?
2. Dẫn dắt vào bài mới
Thời gian qua, chúng ta đã học toàn bộ lịch sử dân tộc từ khi con người xuất hiện trải qua quá trình vừa dựng nước vừa giữ nước cho đến giữa thế kỉ XIX. Bài học hôm nay chúng ta cùng hệ thống lại toàn bộ nội dung đã học.
3. Tổ chức các hoạt động dạy và học trên lớp
- GV chia lớp thành các nhóm và nhiệm vụ cụ thể của các nhóm như sau:
Nhóm 1: Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước thời Hùng Vương.
Nhóm 2: Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước thời Trần.
Nhóm 3: Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước thời Lê.
Nhóm 4: Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước thời Nguyễn.
- HS làm việc theo nhóm, cử đại diện trình bày kết quả của mình.
- GV nhận xét và hoàn chỉnh các sơ đồ bộ máy nhà nước từ thời Hùng Vương đến nhà Nguyễn.
- Tiếp theo GV nêu câu hỏi: Nêu nhận xét về tổ chức bộ máy nhà nước từ Hùng Vương đến nhà Nguyễn?
- GV có thể gợi ý về những điểm khác và tiến bộ.
- HS trả lời câu hỏi.
- GV nhận xét và chốt ý: Tổ chức bộ máy nhà nước ngày càng hoàn chỉnh, theo chế độ quân chủ chuyên chế, trung ương tập quyền.
GV nhấn mạnh thêm: Nhà nước thời Nguyễn là mô hình nhà nước tiên tiến đối với một quốc gia phong kiến ở châu Á.
Hoạt động 2: Cá nhân
- GV nêu câu hỏi: Nêu những thành tựu khác về chính trị?
- HS đọc SGK trả lời câu hỏi.
- GV nhận xét và chốt ý:
+ Về luật pháp, có hai bộ luật khá hoàn chỉnh là Hồng Đức và Gia Long.
+ Về quân đội, được xây dựng đầy đủ.
- Cuối cùng, GV tổ chức cho HS trả lời câu hỏi: Nêu chính sách ngoại giao của các triều đại phong kiến Việt Nam?
- HS trả lời câu hỏi.
- GV nhận xét và chốt ý: Các triều đại luôn giữ tư thế của một nước độc lập, có chủ quyền.
Thành tựu về kinh tế |
STT | Các lĩnh vực kinh tế | Thành tựu chủ yếu |
1 | Nông nghiệp - Chế độ ruộng đất - Thủy lợi - Sản xuất nông nghiệp | |
2 | Thủ công nghiệp | |
3 | Thương nghiệp - Nội thương - Ngoại thương |
- GV nhận xét, bổ sung hoàn thiện bảng thống kê.
Những thành tựu về văn hoá |
STT | Các lĩnh vực văn hóa | Thành tựu chủ yếu |
1 | Tư tưởng, tôn giáo, tín ngưỡng | |
2 | Giáo dục, khoa học | |
3 | Văn học, khoa học | |
4 | Kiến trúc và các loại hình nghệ thuật khác. |
- GV nhận xét, bổ sung hoàn thiện bảng thống kê.
Sự nghiệp kháng chiến chống ngoại xâm bảo vệ tổ quốc |
| Cuộc đấu tranh | Vương triều | Lãnh đạo | Kết quả |
- GV nhận xét, bổ sung hoàn thiện bảng thống kê.
- HS theo dõi, so sánh để hoàn thiện bảng thống kê của mình.
Cuộc đấu tranh | Vương triều | Lãnh đạo | Kết quả |
| Cuộc kháng chiến chống Tống thời Tiền Lê (981) | Tiền Lê | - Lê Hoàn | - Thắng lợi nhanh chóng |
| Kháng chiến chống Tống thời Lý | Thời Lý | - Lý Thường Kiệt | - 1077 kết thúc thắng lợi |
| Kháng chiến chống Nguyên - Mông (Thế kỷ XIII) | Thời Trần | - Vua Trần (lần 1) - Trần Quốc Tuấn (Lần 2 -Lần 3) | - Cả 3 lần kháng chiến đều giành thắng lợi. |
| Phong trào đấu tranh chống quân xâm lược Minh và khởi nghĩa Lam Sơn (1407 - 1427) | Thời Hồ | - Khánh chiến chống quân Minh do nhà Hồ lãnh đạo. - Khởi nghĩa Lam Sơn chống ách đô hộ của nhà Minh do Lê Lợi - Nguyễn Trãi lãnh đạo. | - Lật đổ ách thống trị của nhà Minh giành lại độc lập. |
| Kháng chiến chống quân Xiêm (1785) | Thời Tây Sơn | - Nguyễn Huệ | - Đánh tan 5 vạn quân Xiêm. |
| Khánh chiến chống quân Thanh | Thời Tây Sơn | - Vua Quang Trung (Nguyễn Huệ) | - Đánh tan 29 vạn quân Thanh. |
- HS suy nghĩ trả lời:
+ Các cuộc kháng chiến của nhân dân ta diễn ra ở hầu hết các thế kỷ nối tiếp từ triều đại này sang triều đại khác.
+ Để lại kỳ tích anh hùng đáng tự hào, những truyền thống cao quý tươi đẹp mãi khắc sâu vào lòng mỗi người dân Việt Nam yêu nước.
4. Củng cố
- Các giai đoạn phát triển, hình thành của lịch sử dân tộc từ thời dựng nước đến thế kỷ XIX.
- Thống kê các triều đại trong lịch sử dân tộc từ thời X - giữa XIX.
5. Dặn dò
Tiếp tục ôn tập lịch sử Việt Nam Cổ - Trung đại.
