Huyền Trang
Thành Viên
- Điểm
- 0
Chương III TRUNG QUỐC THỜI PHONG KIẾN
Bài 5 TRUNG QUỐC THỜI TẦN - HÁN.
Trên cơ sở thuộc mô hình các quốc gia cổ đại phương Đông, Trung Quốc vào những thế kỷ cuối công nguyên do sự phát triển của sản xuất, xã hội phân hóa giai cấp nên chế độ phong kiến ở đây đã hình thành sớm. Nhà Tần đã khởi đầu xây dựng chính quyền phong kiến, hoàng đế có quyền tuyệt đối. Trên cơ sở những điều kiện kinh tế, xã hội mới, kế thừa truyền thống của nền văn hoá cổ đại, nhân dân Trung Quốc đã đạt nhiều thành tựu văn hoá rực rỡ.
Để hiểu được quá trình hình thành chế độ phong kiến ra sao? Chế độ phong kiến dưới thời Tần - Hán như thế nào? Những thành tựu văn hoá rực rỡ của Trung Quốc thời Tần - Hán là gì? Bài học hôm nay sẽ giúp các em nắm được những vấn đề trên.
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
Sau khi học xong bài học yêu cầu HS cần :
1. Kiến thức
- Nắm được sự hình thành xã hội phong kiến ở Trung Quốc và các quan hệ trong xã hội.
- Thấy được tổ chức bộ máy chính quyền phong kiến được hình thành, củng cố từ thời Tần - Hán.
- Nắm được những đặc điểm về kinh tế Trung Quốc thời phong kiến: Nông nghiệp là chủ yếu thời Tần - Hán.
- Biết được những thành tự văn hoá Trung Quốc dưới thời Tần, Hán.
2. Tư tưởng, tình cảm
- Giúp HS thấy được tính chất phi nghĩa của các cuộc xâm lược của các triều đại phong kiến Trung Quốc.
- Quý trọng các di sản văn hoá, hiểu được ảnh hưởng của văn hoá Trung Quốc đối với Việt Nam.
3. Kỹ năng
- Trên cơ sở các sự kiện lịch sử, giúp HS biết phân tích và rút ra kết luận.
- Biết sơ đồ hoặc tự vẽ được lược đồ để hiểu được bài giảng.
- Nắm vững các khái niệm cơ bản.
II. THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY - HỌC
- Bản đồ Trung Quốc của các thời kỳ.
- Sưu tầm tranh ảnh như: Vạn lý trường thành, cố cung, đồ gồm sứ của Trung Quốc thời phong kiến. Các bài thơ Đường hay, các tiểu thuyết thời Minh - Thanh.
- Vẽ các sơ đồ về sự hình thành xã hội phong kiến Trung Quốc, sơ đồ về bộ máy nhà nước thời Minh - Thanh.
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY - HỌC
1. Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi : Tai sao nói “khoa học đã có từ lâu nhưng đến thời Hy Lạp, Rô-ma khoa học mới trở thành khoa học”.
2. Dẫn dắt vào bài mới
GV khái quát phần kiểm tra bài cũ và dẫn dắt HS vào bài mới, nêu nhiệm vụ nhận thức bài mới như sau.
Trên cơ sở thuộc mô hình các quốc gia cổ đại phương Đông, Trung Quốc vào những thế kỷ cuối công nguyên do sự phát triển của sản xuất, xã hội phân hóa giai cấp nên chế độ phong kiến ở đây đã hình thành sớm. Nhà Tần đã khởi đầu xây dựng chính quyền phong kiến, hoàng đế có quyền tuyệt đối. Trên cơ sở những điều kiện kinh tế, xã hội mới, kế thừa truyền thống của nền văn hoá cổ đại, nhân dân Trung Quốc đã đạt nhiều thành tựu văn hoá rực rỡ.
Để hiểu được quá trình hình thành chế độ phong kiến ra sao? Chế độ phong kiến dưới thời Tần - Hán như thế nào? Những thành tựu văn hoá rực rỡ của Trung Quốc thời Tần - Hán là gì? Bài học hôm nay sẽ giúp các em nắm được những vấn đề trên.
3. Tổ chức các hoạt động trên lớp
| Các hoạt động của thầy và trò | Nội dung kiến thức |
| Hoạt động 1 : Cả lớp và cá nhân - GV trình bày và phân tích: Thời cổ đại, người Trung Quốc đã xây dựng Nhà nước của mình trên lưu vực sông Hoàng Hà; cuối thời Xuân thu - Chiến quốc, người ta bắt đầu biết chế tạo công cụ bằng sắt. | 1. Sự hình thành xã hội phong kiến |
| - GV nêu câu hỏi: Việc sử dụng công cụ sắt có tác động như thế nào đến sản xuất? - HS đọc SGK tự trả lời câu hỏi. - GV nhận xét và chốt ý. | - Cuối thời Xuân thu - Chiến quốc người Trung Quốc đã chế tạo và sử dụng công cụ bằng sắt. |
| + Nhờ có công cụ sắt: lưỡi cày, lưỡi cuốc mà diện tích trồng trọt được mở rộng, khai hoang miền rừng rú, có các công trình thủy lợi lớn ra đời. | - Nhờ công cụ sắt mà diện tích mở rộng, công trình thủy lợi lớn ra đời, tổng sản lượng |
| + Năng suất và tổng sản lượng nông nghiệp tăng. | năng suất tăng. |
| - GV hỏi: Từ biến đổi về kinh tế, có tác dụng đến xã hội ra sao? | |
| - HS tự trả lời câu hỏi. | |
| - GV nhận xét và kết luận: Sản xuất phát triển, làm cho xã hội có sự biến đổi sâu sắc, hình thành các giai cấp mới. | |
| - GV nêu câu hỏi: Những giai cấp mới trong xã hội Trung Quốc là những giai cấp nào? Địa vị của họ trong xã hội ra sao? | - Xã hội có sự biến đổi, hình thành các giai cấp mới. |
| - HS đọc SGK tự trả lời câu hỏi. | |
| - GV nhận xét và trình bày phân tích. | |
| + Giai cấp địa chủ: Là những quan lại và một số nông dân giàu đã tập trung trong tay nhiều của cải, bằng quyền lực của mình, họ tước đoạt thêm nhiều ruộng công, có vốn. | + Địa chủ: Là quan lại, nông dân giàu, có nhiều ruộng đất, vốn, có thế lực về chính trị và kinh tế. |
| + Nông dân bị phân hóa, bộ phận giàu có trở thành giai cấp bóc lột. Một số vẫn còn ruộng đất để cày cấy gọi là nông dân tự canh, họ có nghĩa vụ nộp thuế, đi lao dịch cho Nhà nước. | + Nông dân: Nông dân tự canh: Có ít nhiều ruộng đất, họ có nghĩa vụ nộp thuế, đi lao dịch cho Nhà nước. |
| Một bộ phận dân nghèo, không có ruộng, hoặc quá ít ruộng, phải xin ruộng của địa chủ để cày cấy, và phải nộp hoa lợi cho địa chủ, gọi là tô ruộng đất, tầng lớp này gọi là tá điền hay nông dân lĩnh canh. | Nông dân lĩnh canh: Không có ruộng phải xin ruộng của địa chủ để cày cấy và nộp hoa lợi (tá điền). |
| - GV nêu câu hỏi: Hiểu thế nào là quan hệ sản xuất phong kiến? | |
| - HS dựa vào vốn kiến thức đã học ở trên để tự trả lời câu hỏi. |
| - GV nhận xét và chốt ý: Quan hệ bóc lột địa tô của địa chủ với nông dân lĩnh canh gọi là quan hệ sản xuất phong kiến. | - Quan hệ phong kiến: Là sự bóc lột địa tô của địa chủ với nông dân lĩnh canh. |
| - GV nhấn mạnh: Các điều kiện kinh tế xã hội hình thành ở Trung Quốc vào những thế kỷ cuối TCN đã thúc đẩy sự thống nhất lãnh thổ và hình thành chế độ phong kiến. | |
| Hoạt động 1: Hoạt động cá nhân - Trước hết GV gợi lại cho HS nhớ lại kiến thức đã học ở các bài quốc gia cổ đại phương Đông, về các giai cấp cơ bản trong xã hội, sau đó đặt câu hỏi: | 1. Chế độ phong kiến thời Tần - Hán |
| - Việc sử dụng công cụ bằng sắt ở Trung Quốc vào thế kỷ V (TCN) có tác dụng gì? | |
| Cho HS và cả lớp xem sơ đồ treo trên bảng và gọi một HS trả lời, các HS khác bổ sung cho bạn. |
