Tiết 31 - Bài 28: ĐỊA LÍ NGÀNH TRỒNG TRỌT
I. MỤC TIÊU
Sau bài học, HS cần:
1. Kiến thức
- Trình bày được vai trò, đặc điểm sinh thái, tình hình phát triển và phân bố cây lương thực, cây công nghiệp chủ yếu trên thế giới.
- Biết được vai trò và hiện trạng của ngành trồng rừng.
2. Kĩ năng
- Xác định được trên bản đồ thế giới khu vực phân bố các cây lương thực chính
- Nhận diện được hình thái một số cây lương thực, cây công nghiệp chủ yếu trên thế giới (không trồng ở Việt Nam).
- Xây dựng và phân tích biểu đồ sản lượng lương thực toàn thế giới
3. Thái độ
- Nhận thức được những thế mạnh cũng như hạn chế trong việc trồng cây lương thực và các cây công nghiệp ở nước ta và địa phương.
- Tham gia tích cực và ủng hộ những chủ trương, chính sách phát triển cây lương thực, cây công nghiệp, trồng rừng của Đảng và Nhà nước.
4. Năng lực định hướng hình thành
- Năng lực sử dụng bản đồ, tranh ảnh
- Năng lực giao tiếp
- Năng lực hợp tác
- Năng lực giải quyết vấn đề
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
1. Đối với giáo viên
- Bản đồ Nông nghiệp thế giới.
- Tranh ảnh mô tả một số cây trồng trong bài.
- Máy chiếu và các phương tiện khác.
2. Đối với học sinh
- Thực hiện các dự án đã được phân công và chuẩn bị báo cáo.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
1. Ổn định lớp
LỚP | Ngày dạy | Sĩ số | Ghi chú |
10A3 | |||
10A7 | |||
10A8 | |||
10A11 |
? Hãy nêu vai trò của ngành nông nghiệp trong nền kinh tế và nền kinh tế xã hội.
? Nền sản xuất nông nghiệp có đặc điểm gì? Theo em đặc điểm nào quan trọng nhất?
3. Hoạt động học tập
Hoạt động 1: Đặt vấn đề
a) GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời câu hỏi: Trồng trọt là nền tảng của sản xuất nông nghiệp, trong đó quan trọng nhất là cây lương thực, cây công nghiệp. Trên thế giới ngành trồng trọt có sự phát triển và phân bố như thế nào? Các nhân tố trên có ảnh hưởng như thế nào tới ngành trồng trọt?
b) HS thực hiện và ghi ra giấy nháp, chuẩn bị để báo cáo trước lớp.
c) GV gọi 01 HS báo cáo, các HS khác trao đổi và bổ sung thêm.
d) GV sử dụng nội dung HS trả lời để tạo ra tình huống có vấn đề và dẫn dắt vào nội dung bài học
Hoạt động 2: Tìm hiểu vai trò của ngành trồng trọt
1. Mục tiêu
Trình bày được vai trò của ngành trồng trọt
2. Phương thức
Phương pháp giải quyết vấn đề
Hình thức: cá nhân
Hoạt động của giáo viên và học sinh | Nội dung chính |
| a) GV giao nhiệm vụ cho HS GV yêu cầu hs dựa vào sgk, vốn hiểu biết nêu vai trò của ngành trồng trọt. b) HS thực hiện nhiệm vụ HS thực hiện cá nhân c) GV tổ chức cho HS báo cáo kết quả: GV gọi một HS đứng dậy trả lợi, các HS khác lắng nghe và bổ sung. d) GV chốt kiến thức; nhận xét đánh giá kết quả thực hiện của HS. | I. Vai trò của ngành trồng trọt - Là nền tàng của sản xuất nông nghiệp. - Cung cấp lương thực, thực phẩm cho dân cư. - Cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp chế biến. - Cơ sở phát triển chăn nuôi. - Nguồn xuất khẩu có giá trị |
Hoạt động 3: Tìm hiểu địa lý cây lương thực và địa lí cây công nghiệp
1. Mục tiêu
- Trình bày được vai trò, đặc điểm sinh thái, tình hình phát triển và phân bố cây lương thực, cây công nghiệp chủ yếu trên thế giới.
- Xác định được trên bản đồ thế giới khu vực phân bố các cây lương thực chính.
2. Phương thức
Phương pháp dạy học giải quyết vấn đề, phân tích lược đồ
Hình thức thảo luận nhóm
Hoạt động của giáo viên và học sinh | Nội dung chính |
| a) GV giao nhiệm vụ cho HS + GV chia lớp thành 2 nhóm chẵn và lẻ: - Các nhóm có số lẻ tìm hiểu về cây lương thực (phiếu số 1). - Các nhóm có số chẵn tìm hiểu về cây công nghiệp với các nội dung sau: (phiếu số 1). - Vai trò, đặc điểm? - Tình hình phân bố các loại cây CN trên thế giới? b) HS thực hiện nhiệm vụ +HS làm việc theo phiếu học tập (phần phụ lục), sau đó đại diện nhóm trình bày. c) GV tổ chức cho HS báo cáo kết quả: GV gọi đại diện từng nhóm đứng dậy trả lợi, các HS khác lắng nghe và bổ sung. d) GV chốt kiến thức; nhận xét đánh giá kết quả thực hiện của HS. | II. Địa lý cây lương thực (Ghi theo phần thông tin phản hồi của phiếu số 1-phần phụ lục) III. Địa lí cây công nghiệp: 1. Vai trò và đặc điểm a. Vai trò - Nguyên liệu cho công nghiệp chế biến. - Tận dụng tài nguyên đất, phá thế độc canh, bảo vệ môi trường. - Mặt hàng xuất khẩu có giá trị. b. Đặc điểm: - Biên độ sinh thái hẹp (có những đòi hỏi đặc biệt về nhiệt, ẩm, đất trồng, chế độ chăm sóc..) nên chỉ được trồng ở những nơi có điều kiện thuận lợi. 2. Địa lí các cây công nghiệp chủ yếu - Nhóm cây lấy đường: + Mía: Trồng nhiều ở miền nhiệt đới (Braxin, Ấn độ,Cu Ba...). + Củ cải đường: Miền ôn đới và cận nhiệt đới (Pháp, Ba Lan, CHLB Đức, Hoa Kỳ...) - Cây lấy sợi: Cây bông: Có nhiều ở Trung Quốc, Hoa Kỳ, - Cây lấy dầu: Cây đậu tương có nhiều ở Hoa Kỳ, Braxin, TQ - Cây cho chất kích thích: + Cây chè: Trồng nhiều ở cận nhiệt đới: Ấn Độ, Trung Quốc, Việt Nam... + Cà phê: Braxin, Việt Nam, Côlômbia... - Cây lấy nhựa: Cao su có nhiều ở ĐNÁ, Nam Á, Tây Phi |
Hoạt động 3: Tìm hiểu về ngành trồng rừng
1. Mục tiêu
Biết được vai trò và hiện trạng của ngành trồng rừng.
2. Phương thức
Phương pháp giải quyết vấn đề
Hình thức: cá nhân
Hoạt động của giáo viên và học sinh | Nội dung chính |
| a) GV giao nhiệm vụ cho HS + GV yêu cầu hs dựa vào SGK, vốn hiểu biết để trả lời câu hỏi: - Vai trò của ngành trồng rừng. - Ý nghĩa kinh tế - xã hội của ngành trồng rừng. - Vì sao phải phát triển trồng rừng? - Trình bày tình hình trồng rừng trên thế giới. - Kể tên những nước trồng nhiều rừng. b) HS thực hiện nhiệm vụ HS thực hiện các nhân hoặc theo cặp c) GV tổ chức cho HS báo cáo kết quả: GV gọi một HS đứng dậy trả lợi, các HS khác lắng nghe và bổ sung. d) GV chốt kiến thức; nhận xét đánh giá kết quả thực hiện của HS. | IV. Ngành trồng rừng: 1. Vai trò của rừng: - Quan trọng với môi trường sinh thái và con người. - Điều hòa lượng nước trên mặt đất. - Lá phổi xanh của Trái đất, bảo vệ đất, chống xói mòn. - Cung cấp lâm đặc sản, phục vụ sản xuất, đời sống công nghiệp, xây dựng dân sinh, nguyên liệu giấy,thực phẩm, dược liệu quý... 2. Tình hình trồng rừng: - Trên thế giới rừng đang bị tàn phá do con người. - Diện tích trồng rừng trên thế giới: 1980: 17,8 triệu ha; 1990: 43,6 triệu ha. - Nước trồng rừng nhiều: Trung Quốc, Ấn Độ, LB Nga, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Braxin, Thái Lan... |
Hoạt động 4. Luyện tập
1. Mục tiêu
Nhằm củng cố lại kiến thức đã học, rèn luyện kĩ năng bài học
2. Phương thức: Hoạt động cá nhân
3. Tổ chức hoạt động
- Hãy nêu bức tranh phân bố của lúa mỳ, lúa gạo, ngô trên thế giới. giải thích nguyên nhân?
- Tại sao phải trồng rừng?
HS làm bài tập 1 SGK trang 112
Hoạt động 5. Vận dụng
1. Mục tiêu: giúp HS vận dụng hoặc liên hệ kiến thức đã học được vào một vấn đề cụ thể của thực tiễn về ngành trồng trọt ở Việt Nam.
2. Nội dung: GV hướng dẫn HS tự đặt vấn đề để liên hệ. Trường hợp HS không thể tìm được vấn đề liên hệ hoặc vận dụng, gv có thể yêu cầu HS tìm hiểu sự phân bố ngành trồng trọt hoặc tình hình trồng rừng của Việt Nam.
3. Đánh giá: GV khuyến khích, động viên các HS làm bài và nhận xét sản phẩm của HS.
Phụ lục
Phiếu học tập số 1
| Cây LT | Đặc điểm sinh thái | Vai trò, tình hình SX | Phân bố chủ yếu |
| -Lúa gạo | - Ưa khí hậu nóng ẩm, chân ruộng ngập nước, cần nhiều công chăm sóc | - SL khoảng 580 triệu tấn/ năm. - Chiếm khoảng 28% SLLT, nuôi sống hơn 50% dân số thế giới. SX chủ yếu dùng trong nước | - Châu Á gió mùa chiếm 9/10 SL - Nước SX nhiều gạo là Thái Lan, VN, HK,… |
| -Lúa mì | - Cây cận nhiệt, ưa khí hậu ấm, khô, đất màu mỡ, nhiều phân bón, nhiệt độ thấp vào đầu thời kì sinh trưởng. | - SL khoảng 550 triệu tấn/năm, chiếm 28% SLLT. - 20-30% SL được buôn bán trên thị trường. | - Các nước SX nhiều: TQ, Ấn Độ, KH, Pháp, LB Nga, Úc… - Nước XK nhiều: KH, Canađa… |
Ngô | Cây của miền nhiệt đới, cận nhiệt. | - SL khoảng 600 triệu tấn/năm, chiếm 29% SLLT. | - Các nước SX nhiều: HK( 2/5 SL ngô thế giới), TQ, Braxin,… |
| Các cây lương thực khác(hoa màu) | Dể tính, không kén đất, không đòi hỏi nhiều phân bón, công chăm sóc, khả năng chịu hạn giỏi. | - Chủ yếu làm thức ăn cho chăn nuôi, nguyen liệu nấu rượu, cồn, bia. | - Ôn đới: đại mạch, yến mạch, khoai tây. - Nhiệt đới và cận nhiệt khô: kê, cao lương, khoai lang, sắn. |
