Tiết 1: KHÁI NIỆM LẬP TRÌNH VÀ NGÔN NGỮ LẬP TRÌNH
I. MỤC TIÊU
- Biết được khái niệm lập trình và ngôn ngữ lập trình.
- Biết được khái niệm chương trình dịch.
- Phân biệt được hai loại chương trình dịch là biên dịch và thông dịch.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
1-Chuẩn bị của giáo viên
- Bảng viết, sách giáo khoa, sách giáo viên, phiếu học tập.
2-Chuẩn bị của học sinh
- Sách giáo khoa.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY-HỌC
1. Ổn định tổ chức lớp
- Kiểm tra sĩ số lớp;
Lớp | Ngày dạy | Sĩ số | Họ tên học sinh vắng | Ghi chú |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
- Không
3. Dạy bài mới
Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm lập trình và ngôn ngữ lập trình.
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN | HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH |
| 1. Chiếu nội dung bài toán đặt vấn đề: Kết luận nghiệm của phương trình ax+b=0 - Hãy xác định các yếu tố Input và Output của bài toán? - Hãy xác định các bước để tìm output? - Diễn giải; Hệ thống các bước này được gọi là thuật toán. - Nếu trình bày thuật toán với một người nước ngoài, em sẽ dùng ngôn ngữ nào để diễn đạt? - Nếu diễn đạt thuật toán này cho máy hiểu, em sẽ dùng ngôn ngữ nào? - Diễn giải: Hoạt động để diễn đạt một thuật toán thông qua một ngôn ngữ lập trình được gọi là lập trình. - Yêu cầu học sinh đọc sách giáo khoa và cho biết khái niệm lập trình. - Hỏi: kết quả của hoạt động lập trình? 2. Phát phiếu học tập. Yêu cầu các em ghi các loại ngôn ngữ lập trình mà em biết (Sử dụng kỹ thuật động não viết) - Đọc nội dung một số phiếu học tập cho cả lớp cùng nghe. - Hỏi: Em hiểu như thế nào về ngôn ngữ máy, hợp ngữ và ngôn ngữ bậc cao? - Hỏi: Làm thế nào để chuyển một chương trình viết từ ngôn ngữ bậc cao sang ngôn ngữ máy? - Hỏi: Vì sao không lập trình trên ngôn ngữ máy để khỏi phải mất công chuyển đổi mà người ta thường lập trình bằng ngôn ngữ bậc cao? | 1. Quan sát nội dung bài toán và theo dõi yêu cầu của giáo viên. - Input : a, b - Output : x=-b/a, Vô nghiệm, Vô số nghiệm. Bước 1 : Nhập a,b. Bước 2 : Nếu a<>0 kết luận có nghiệm x=-b/a. Bước 3 : Nếu a=0 và b<>0, kết luận Vô nghiệm. Bước 4 : Nếu a=0 và b=0, kết luận Vô số nghiệm. - Ngôn ngữ Tiếng Anh. - Em dùng ngôn ngữ lập trình. -Lập trình là việc sử dụng cấu trúc dữ liệu và các lệnh của ngôn ngữ lập trình cụ thể để mô tả dữ liệu và diễn đạt các thao tác của thuật toán. - Ta được một chương trình. 2. Tham khảo sách giáo khoa và sử dụng vốn hiểu biết về tin học để điền phiếu học tập. - Ngôn ngữ máy - Hợp ngữ. - Ngôn ngữ bậc cao. - Ngôn ngữ máy : các lệnh được mã hóa bằng các ký hiệu 0-1. Chương trình được viết trên ngôn ngữ máy có thể được nạp vào bộ nhớ và thực hiện ngay. - Ngôn ngữ bậc cao : Các lệnh được mã hóa bằng một ngôn ngữ gần với ngôn ngữ tiếng Anh. Chương trình viết trên ngôn ngữ bậc cao phải được chuyển đổi thành chương trình trên ngôn ngữ máy mới có thể thực hiện được. - Phải sử dụng một chương trình dịch để chuyển đổi. - Lập trình bằng ngôn ngữ bậc cao dẽ viết hơn vì các lệnh được mã hóa gần với ngôn ngữ tự nhiên. Lập trình trên ngôn ngữ máy rất khó, thường các chuyên gia lập trình mới lập trình được. |
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN | HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH |
| 1. Nêu vấn đề: - Em muốn giới thiệu về trường mình cho một người khách du lịch quốc tế biết tiếng Anh, có hai cách để thực hiện: Cách 1: Cần một người biết tiếng Anh, dịch từng câu nói của em sang tiếng Anh cho người khách. Cách 2: Em soạn nội dung cần giới thiệu ra giấy và người phiên dịch dịch toàn bộ nội dung đó sang tiếng Anh rồi đọc cho người khách. - Hãy lấy ví dụ tương tự trong thực tế về biên dịch và thông dịch từ tiếng Anh sang tiếng Việt. 2. Yêu cầu học sinh nghiên cứu sách giáo khoa và sử dụng các ví dụ trên để cho biết các bước trong tiến trình thông dịch và biên dịch. | 1. Chú ý lắng nghe ví dụ của giáo viên và thảo luận để tìm ví dụ tương tự. - Khi thủ tướng một chính phủ trả lời phỏng vấn trước một nhà báo quốc tế, họ thường cần một người thông dịch để dịch từng câu tiếng Việt sang tiếng Anh. - Khi thủ tướng đọc một bài diễn văn tiếng Anh trước Hội nghị, họ cần một người biên dịch để chuyển văn bản tiếng Việt thành tiếng Anh. 2. Nghiên cứu sách giáo khoa và suy nghĩ để trả lời. - Biên dịch: Bước 1 : Duyệt, phát hiện lỗi, kiểm tra tính đúng đắn của lệnh trong chương trình nguồn. Bước 2 : Dịch toàn bộ chương trình nguồn thành một chương trình trên ngôn ngữ máy. (thuận tiện cho các chương trình ổn định và cần thực hiện nhiều lần) - Thông dịch: Bước 1 : Kiểm tra tính đúng đắn của lệnh tiếp theo trong chương trình nguồn. Bước 2 : Chuyển lệnh đó thành ngôn ngữ máy. Bước 3 : Thực hiện các câu lệnh vừa được chuyển đổi. (phù hợp với môi trường đối thoại giữa người và máy) |
1. Những nội dung đã học
- Khái niệm lập trình và ngôn ngữ lập trình.
- Có ba loại ngôn ngữ lập trình: Ngôn ngữ máy, hợp ngữ và ngôn ngữ bậc cao
- Khái niệm chương trình dịch.
- Có hai loại chương trình dịch là biên dịch và thông dịch.
2. Câu hỏi và +bài tập về nhà
- Mỗi loại ngôn ngữ lập trình phù hợp với những người lập trình có trình độ như thế nào?
- Kể tên một số ngôn ngữ lập trình bậc cao có sử dụng kĩ thuật biên dịch và một số ngôn ngữ lập trình có sử dụng kĩ thuật thông dịch.
- Trả lời các câu hỏi 1, 2, 3, sác giáo khoa, trang 13.
- Xem bài đọc thêm 1: Em biết gì về các ngôn ngữ lập trình?(sách giáo khoa trang 6)
- Xem trước bài học: Các thành phần của ngôn ngữ lập trình.
