TIẾT 17: CẤU TRÚC LẶP (TIẾT 2/2)
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- Biết được ý nghĩa của cấu trúc lặp có số lần lặp chưa xác định.
- Biết được cấu trúc chung của lệnh lặp While trong ngôn ngữ Pascal.
- Biết được sự thực hiện của máy khi gặp lệnh lặp While.
2. Kĩ năng
- Phân biệt được sự giống và khác nhau giữa cấu trúc lặp For và While.
- Sử dụng đúng lệnh lặp While trong lập trình.
- Bước đầu biết lựa chọn đúng dạng lệnh lặp để lập trình giải quyết được một số bài toán đơn giản.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
1. Chuẩn bị của giáo viên
- Máy vi tính, máy chiếu overhead, projector, sách giáo khoa, sách giáo viên.
2. Chuẩn bị của học sinh
- Sách giáo khoa.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY-HỌC
1. Ổn định tổ chức
Lớp | Ngày dạy | Sĩ số | Họ tên học sinh vắng | Ghi chú |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
| | | | |
3. Dạy bài mới
Hoạt động 1: Tìm hiểu ý nghĩa của cấu trúc lặp có số lần chưa xác định.
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN | HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH |
| 1. Chiếu nội dung của bài toán 1. - Hỏi: Sự khác nhau của bài toán này với bài toán đã viết ở tiết trước? - Hỏi: Lặp bao nhiêu lần? - Hỏi: Lặp đến khi nào? 2. Chiếu nội dung của bài toán 2. - Hỏi: sự khác nhau trong bài toán này với bài toán đã giải trong tiết trước? - Hỏi: Số lần lặp của lệnh? - Hỏi: Lặp đến khi nào? 3. Tiểu kết vấn đề: Qua hai ví dụ ta thấy có một dạng bài toán có sự lặp lại của một số lệnh nhưng không biết trước được số lần lặp. Cần có một cấu trúc điều khiển lặp lại một công việc nhất định khi thỏa mãn một điều kiện nào đó. | 1. Chú ý lắng nghe, quan sát và suy nghĩa để trả lời. - Bài trước: cho giới hạn N. - Bài này: cho giới hạn S. - Chưa xác định ngay được. - Đến khi điều kiện <0,0001 được thỏa mãn. 2. Chú ý lắng nghe, quan sát và suy nghĩ trả lời. - Bài trước: Biết số tháng, hỏi số tiền. - Bài này: Biết số tiền, hỏi số tháng. - Chưa biết trước, đó chính là số tháng cần tìm. - Đến khi số tiền thu được > S1 đồng. 3. Theo dõi và ghi nhớ kết luận của giáo viên. |
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN | HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH |
| 1. Yêu cầu học sinh nghiên cứu sách giáo khoa và cho biết cấu trúc chung của lệnh lặp While. - Giải thích: + <Điều kiện>: là biểu thức quan hệ hoặc biểu thức logic, là điều kiện để lặp lại. - Hỏi: Trong bài toán 1: điều kiện để lặp lại là gì? - Hỏi: Trong bài toán 2: điều kiện để lặp lại là gì? + <Lệnh cần lặp>: là các lệnh cần phải lặp lại. - Hỏi: Trong hai bài toán trên lệnh cần lặp là gì? - Hỏi: Một sự khác nhau trong lệnh cần lặp của For và While là gì? - Dựa vào cấu trúc chung, hãy cho biết máy sẽ thực hiện tính <điều kiện> trước hay thực hiện <lệnh cần lặp> trước? 2. Yêu cầu học sinh vẽ sơ đồ cấu trúc lên bảng. - Gọi học sinh đánh giá nhận xét. - Tiểu kết cho vấn đề bằng cách treo sơ đồ mẫu và giải thích. | 1. Tham khảo sách giáo khoa và trả lời. - Cấu trúc chung: While <điều kiện> Do <lệnh cần lặp>; >0,0001 S < S1 S := S + 0,015*S để tính số tiền. t := t+1; để tính số tháng. S := S + 1/(a+i) để tính tổng. i := i+1; để tăng chỉ số. - While phải có lệnh tăng biến chỉ số. - Quan sát, suy nghĩ và trả lời: + Tính biểu thức điều kiện trước. + Thực hiện lệnh cần lặp sau. 2. Lên bảng vẽ sơ đồ cấu trúc của lệnh While. -Nhận xét đúng sai và bổ sung. |
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN | HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH |
| 1. Nêu nội dung bài toán 1. Mục tiêu là viết chương trình hoàn thiện. - Định hướng các vấn đề chính. + Xác định điều kiện để tiếp tục lặp. + Xác định các lệnh cần lặp. - Chia lớp làm 3 nhóm. Yêu cầu học sinh viết chương trình hoàn thiện lên bìa trong. - Thu phiếu trả lời, chiếu kết quả bằng máy Overhead. - Gọi học sinh nhóm khác nhận xét và đánh giá. - Chính xác hoá chương trình cho cả lớp. 2. Nêu nội dung của bài toán 2. Mục tiêu là phân tích để xác định <điều kiện> và <lệnh cần lặp>. - Lấy một ví dụ cụ thể khi tìm ước số chung của hai số 15 và 25. m n 25 15 10 5 10 5 5 Trả lời: 5 là ước số chung lớn nhất. - Hỏi: Điều kiện để tiếp tục lặp là gì? - Hỏi: Các lệnh cần lặp lại là gì? - Yêu cầu học sinh: Nêu thuật toán để tìm ước số chung của hai số đó? - Yêu cầu học sinh viết chương trình hoàn thiện bài toán ở nhà. - Yêu cầu học sinh chỉ ra hai câu hỏi cần đặt ra khi gặp bài toán dạng này. | 1. Chú ý lắng nghe và suy nghĩ trả lời các câu hỏi định hướng của giáo viên. - Điều kiện: S < S1 S := S + 0,015*S để tính số tiền. t := t+1; để tính số tháng. - Tập trung làm việc theo nhóm để viết được chương trình hoàn thiện. -Đánh giá đúng-sai và bổ sung. -Ghi nhớ những phần giáo viên sửa chữa. 2. Tập trung theo dõi để thấy được những công việc cần thực hiện. - Điều kiện: m<>n - Lệnh cần lặp: m:=m-n; hoặc n:=n-m; - Thuật toán: B1: Nếu m=n thì UC=m, dừng. B2: Nếu m>n thì m:=m-n ngược lại n:=n-m; Quay lại B1. - Suy nghĩ và trả lời: + Điều kiện nào để lặp lại? + Những lệnh nào cần lặp lại? |
1. Những nội dung đã học
- Ý nghĩa của cấu trúc lặp có số lần chưa xác định.
- Cấu trúc chung của lệnh lặp While trong ngôn ngữ Pascal.
- Sơ đồ thực hiện của lệnh lặp While.
- Sự thực hiện của máy khi gặp lệnh lặp While.
2. Câu hỏi và bài tập về nhà
- Giải bài tập 4, 5b, 7,8, sách giáo khoa, trang 51.
- Viết chương trình tính tổng:
S= + + + ... + + ... cho đến khi <0,0001
