Tuần 9, tiết 32 - TLV:
LẬP DÀN Ý CHO BÀI VĂN TỰ SỰ
KẾT HỢP VỚI MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM
LẬP DÀN Ý CHO BÀI VĂN TỰ SỰ
KẾT HỢP VỚI MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC :
1. Kiến thức:
- Lập dàn ý cho văn bản tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm.
2. Kĩ năng:
- Xây dựng bố cục, sắp xếp các ý cho bài văn tự sự kết hợp với yếu tố miêu tả và biểu cảm.
- Viết một bài văn tự sự có sử dụng các yếu tố miêu tả và biểu cảm có độ dài khoảng 450 chữ.
3. Thái độ: Có ý thức trau dồi vận dụng. Vận dụng tốt khi viết đoạn văn, bài văn.
4. Năng lực: Tư duy sáng tạo, giải quyết vấn đề, sử dụng Tiếng Việt
II.CHUẨN BỊ
1. Giáo viên: Soạn giáo án theo định hướng của chuẩn KTKN, tư liệu tham khảo
2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY- HỌC:
1. ổn định tổ chức: 1’
Lớp | Sĩ số | Ngày giảng | Điều chỉnh |
8A1 | 24/10/2018 | ||
8A2 | 22/10/2018 | ||
8A3 | 22/10/2018 |
2. Kiểm tra kiến thức cũ: 5’
- HS1: Yêu tố quan trọng nhất để xây dựng đoạn văn tự sự là gì?
Sự việc và nhân vật chính là 2 yêu tố quan trọng nhất để xây dựng đoạn văn tự sự
- HS2: Nêu quy trình xây dựng một đoạn văn tự sự?
Bước 1: Lựa chọn sự việc chính
Bước 2: Xác định ngôi kể(Ngôi 1 hay ngôi 3? Xưng hụ thế nào?)
Bước 3: Xác định thứ tự kể(Khởi đầu, diễn biến, kết thúc)
Bước 4: Xác định liều lượng yêu tố MT,BC sẽ dựng(MT ở đâu?BC chỗ nào?)
Bước 5: Viết đoạn văn tự sự kết hợp MT,BC hợp lý.
3. Bài mới:
Hoạt động 1: Khởi động . 2’
Ở bài trước chúng ta đã tìm hiểu cách viết một đoạn văn tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm. Hôm nay, cụ giúp các em nắm cách thức lập một dàn ý cho cả bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm.
HĐ của GV | HĐ của HS | Nội dung |
* Hoạt động 2: Hình thành kiến thức - Thời gian: 20p | ||
| * Gọi HS đọc bài văn. - Bài văn trên có thể chia làm 3 phần mở bài, thân bài, kết bài. Hãy chỉ ra 3 phần đó và nêu nội dung khái quát của mỗi phần? - Lần lượt tìm và chỉ ra các yếu tố sau: H: Truyện kể về việc gì? Ai là người kể chuyện, ở ngôi thứ mấy? H: Câu chuyện xảy ra ở đâu? Vào lúc nào? Trong hoàn cảnh nào? - Câu chuyện xảy ra tại nhà Trang, trong buổi sinh nhật của nhân vật “tôi”. Vào buổi sáng. Trong hoàn cảnh ngày sinh nhật của Trang có các bạn đến chúc mừng. H: Câu chuyện xảy ra với ai? Có những nhân vật nào? Ai là nhân vật chính? Tính cách của mỗi nhân vật ra sao? - Câu chuyện xảy ra với Trang. Có nhân vật Trang - người kể chuyện và Trinh-bạn thân của Trang, cùng các bạn. Nhân vật chính là Trang, Trinh. Tính cách của Trinh thì hiền lành, kín đáo, sâu sắc và chân thành; còn Trang thì hồn nhiên, vô tư. H : Câu chuyện diễn ra như thế nào? (Mở đầu nêu vấn đề gì? Đỉnh điểm câu chuyện ở đâu? Kết thúc ở chỗ nào? Điều gì đã tạo nên sự bất ngờ?) - Diễn biến của câu chuyện: + Mở đầu: Buổi sinh nhật vui vẻ đã sắp đến hồi kết, Trang sốt ruột vì người bạn thân nhất chưa đến. + Đỉnh điểm: Trinh đến mang theo món quà độc đáo: 1 chùm ổi được Trinh chăm sóc từ khi còn là những nụ hoa. Điều đó đã giải toả được những băn khoăn của Trang. + Kết thúc: Cảm nghĩ của Trang về món quà độc đáo. H: Các yếu tố miêu tả, biểu cảm được kết hợp và thể hiện ở những chỗ nào trong truyện? Nêu tác dụng của những yếu tố miêu tả và biểu cảm này? ->Tác dụng: - Miêu tả tỉ mỉ diễn biến của buổi sinh nhật giúp cho người đọc có thể hình dung ra không khí của buổi sinh nhật và cảm nhận được tình bạn thắm thiết giữa Trang và Trinh. - Bộc lộ tình cảm bạn bè chân thành và sâu sắc giúp cho người đọc hiểu rằng tặng cái gì không quý bằng tặng như thế nào. H: Những nội dung trên được tác giả kể theo thứ tự nào? (Tuần tự theo thời gian trước - sau hay có gì đảo ngược, từ hiện tại nhớ về quá khứ...) - Trình tự: kể theo thứ tự thời gian trước - sau, nhưng có chỗ đảo ngược thời gian từ hiện tại nhớ về quá khứ rồi lại trở về hiện tại khiến cho câu chuyện kể thêm thú vị, hấp dẫn làm cho món quà sinh nhật của Trinh càng có thêm ý nghĩa. GV chốt: Từ việc tìm hiểu bài văn trên, ta có thể rút ra cách xây dựng dàn ý một bài văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm như sau: - Hs đọc dàn ý bài văn tự sự sgk. - Học sinh rút ra nhận xét về bố cục và dàn ý bài văn tự sự kết hợp với miêu tả, biểu cảm | - đọc ví dụ -xác định - xác định Xác định Xác định Thảo luận cặp đôi (thời gian 3p) Phát hiện Phân tích Trình bày Lắng nghe - đọc ghi nhớ | I.Dàn ý của bài văn tự sự: 1.Tìm hiểu dàn ý của bài văn tự sự kết hợp MT, BC: a,VD( SGK/ 92): Mún quà sinh nhật b,Nhận xét: *Bố cục: Gồm 3 phần: MB(Đoạn 1): Kể và tả quang cảnh chung của buổi sinh nhật. TB(Đoạn 2-5): Kể về mún quà sinh nhật độc đỏo của người bạn. KB(Đoạn 6): Cảm nghĩ về mún quà sinh nhật. * Các yêu tố TS, MT, BC của bài văn: - Yếu tố TS: +sự việc chính: ngày sn của Trang và mún quà tặng của Trinh. +ngôi kể: thứ nhất (Trang- xưng “tôi”) +nv chính: Trang + đủ 6 yếu tố cụ thể của sv trên( nv, địa điểm, tgian, nn, diễn biến, kết quả) - Yêu tố MT và BC: +MT: lễ sn đông vui, mún quà của Trinh +BC: từm trạng của Trang, tc của Trinh, suy nghĩ của Trang về mún quà sn của Trinh =>Gúp phần tô đậm chủ đề: Ca ngợi một TB cao đẹp, thắm thiết. - Thứ tự kể: phối hợp 2 tt(tg và đ ngược): 2.Dàn ý của 1 bài văn tự sự kết hợp MT, BC: (SGK/95) */ Ghi nhớ: ( SGK/95) |
* Hoạt động 3. luyện tập:
- Thời gian: 15p’.
| * GV hướng dẫn học sinh làm bài tập1 H: Từ văn bản Cô bé bán diêm, hãy lập ra một dàn ý cơ bản theo gợi ý sau: + MB: Giới thiệu ai? Trong hoàn cảnh nào? + Thân bài: Nêu các sự việc chính xảy ra với nhân vật theo trình tự thời gian? - Chỉ ra các yếu tố miêu tả và biểu cảm được sử dụng trong đó? - Kết bài: Kết cục số phận của nhân vật như thế nào? Và cảm nghĩ của người kể ra sao? Học sinh hãy lựa chọn nhân vật sự việc, ngôi kể Giáo viên: Gợi ý học sinh lập dàn ý, cho HS thảo luận cặp đôi | Lắng nghe - Thảo luận cặp đôi (thời gian 7p) | II. Luyện tập: 1. Bài tập 1- SGK T95. a- Mở bài: Giới thiệu quang cảnh đêm giao thừa và gia cảnh của cô bé bán diêm. b- Thân bài: - Lúc đầu: Do không bán được diêm nên em không dám về nhà vì sợ bố đánh. Em tìm 1 góc tường ngồi tránh rét. - Sau đó: Em đành liều quẹt các que diêm để sưởi cho ấm. Mỗi lần quẹt diêm (4 lần), em lại thấy hiện lên 1 viễn cảnh ấm áp và đẹp đẽ; nhưng khi diêm vụt tắt là lúc em trở lại với hiện tại đau buồn. - Cuối cùng: Em quẹt tất cả những que diêm còn lại để níu kéo bà em ở lại -> Các yếu tố miêu tả và biểu cảm được đan xen vào trong quá trình kể chuyện, đặc biệt là cứ sau mỗi lần em bé quẹt diêm thì cảnh mộng tưởng cũng như cảnh thực sau khi diêm tắt được tác giả miêu tả rất sinh động. Kèm theo đó là những suy nghĩ và tâm trạng của nhân vật. c- Kết bài: Kết cục em bé bán diêm đã chết vì giá rét trong đêm giao thừa. Mọi người không thấy được điều kì diệu mà em đã thấy. |
* Hoạt động 4: vận dụng. Thời gian: 6p ? Lập dàn ý cho đề bài sau: Hãy kể về một kỷ niệm với người bạn tuổi thơ khiến em xúc động nhớ mãi. Gợi ý: a. Mở bài: - Giới thiệu bạn mình là ai? Kỷ niệm khiến mình xúc động là gì? b. Thân bài Tập trung kể về kỉ niệm xúc động ấy: - Xảy ra ở đâu, lúc nào, với ai? - Chuyện xảy ra như thế nào? (Mở đầu, diễn biến, kết quả) - Điều gì khiến em xúc động? Xúc động như thế nào (miêu tả các biểu hiện) c. Kết bài Em có suy nghĩ gì về kỉ niệm đó. | ||
* Hoạt động 5: tìm tòi, mở rộng. Thời gian: 2p ? Sưu tầm một văn bản tự sự kết hợp với miêu tra và biểu cảm rồi xác định bố cục của vb đó? | ||
