Giáo án văn học
Thành Viên
- Điểm
- 0
Tiết 2 Văn bản MẸ TÔI ( Ét- môn-đô-đơ A-mi-xi)A- MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
Giúp HS :
1. Kiến thức: Cảm nhận và hiểu được những tình cảm thiêng, đẹp đẽ của cha, mẹ đối với con cái.
- Khai thác nghệ thuật biểu cảm qua hình thức viết thư mang tính văn học .
- Tích hợp : VB “ Cổng trường mở ra” + Từ ghép + Liên kết trong văn bản
2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng cảm nhận tác phẩm
3. Thái độ: Giáo dục tình cảm kính yêu của con cái đối với cha mẹ.
B- CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên : Soạn GA, giới thiệu tập truyện “ Những tấm lòng cao cả ”
2. Học sinh : Soạn bài
C – PHƯƠNG PHÁP
Thuyết trình, phát vấn, nhóm học tập......
D- TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC:
1. Ổn định tổ chức
2. Kiểm tra bài cũ:
? Bài học sâu sắc nhất mà em rút ra từ văn bản Cổng trường mở ra là gì ?
3 Bài mới:
Trong cuộc đời mỗi chúng ta, người mẹ có một vị trí và ý nghĩa hết sức lớn lao, thiêng liêng và cao cả . Nhưng không phải khi nào ta cũng ý thức hết được điều đó. Chỉ đến khi mắc những lỗi lầm, ta mới nhận ra tất cả. Văn bản “ Mẹ tôi”sẽ cho ta một bài học như thế.
| Hoạt động của GV và HS | Nội dung kiến thức |
? Em hãy giới thiệu 1 vài nét về tác giả? ? Em hãy nêu xuất xuất xứ của văn bản Mẹ tôi ? GV: Hướng dẫn đọc : Nhẹ nhàng, tha thiết, thể hiện được những tâm tư tình cảm buồn khổ của người cha trước lỗi lầm của con và sự trân trọng của ông với vợ mình. Khi đọc lời khuyên: Dứt khoát, mạnh mẽ thể hiện thái độ nghiêm khắc . GV đọc - HS đọc - Nhận xét . GV gọi hs đọc chú thích. - Trong 10 điều chú thích, từ nào là từ láy, từ nào là từ Hán Việt ? ( Từ láy  ,4-Từ HV: những từ còn lại ) .?Ta có thể chia văn bản làm mấy phần ? Mỗi phần từ đâu đến đâu ? ý nghĩa của từng phần ? Thảo luận : ? Văn bản là 1 bức thư của người bố gửi cho con nhưng tại sao tác giả lại lấy nhan đề “Mẹ tôi” ? ( Nhan đề là của tác giả đặt cho đoạn trích . Tuy người mẹ không xuất hiện trực tiếp trong câu chuyện, nhưng lại là tiêu điểm mà các nhân vật và chi tiết đều hướng tới để làm sáng tỏ ) ? Theo dõi phần đầu văn bản , em thấy En ri cô đã mắc lỗi gì ? ? Em có suy nghĩ gì về lỗi lầm của En ri cô ? Tìm những chi tiết nói về thái độ của người bố đối với En ri cô ? ? Để diễn tả được tâm trạng của người bố, tác giả đã sử dụng phương thức biểu đạt nào? Phương thức biểu cảm được diễn đạt thông qua những kiểu câu nào? Tác dụng của các biện pháp nghệ thuật đó? ? Những chi tiết trên đã thể hiện được thái độ gì của người bố ? ? Em có đồng tình với người bố không ?( hs tự bộc lộ ) ? Trong thư người bố đã gợi lại những việc làm, những tình cảm của mẹ dành cho En ri cô. Em hãy tìm những chi tiết, hình ảnh nói về người mẹ ? ? Khi nói về hình ảnh người mẹ tác giả đã sử dụng phương thức biểu đạt nào? Phương thức đó có tác dụng gì ? ? Qua lời kể của người cha, em cảm nhận được điều gì về người mẹ ? GV : Người mẹ của En ri cô cũng như bao người mẹ khác trên thế gian này đã yêu thương, chăm sóc nuôi dạy con cái bằng tất cả tấm lòng, sức lực, sẵn sàng hi sinh tất cả hạnh phúc và cuộc sống của mình cho con cái. Tình mẫu tử của con người thật thiêng liêng, cao cả. - Tiếp sau những lời ngợi ca về người mẹ, tác giả đã phân tích mối quan hệ ruột thịt, gắn bó sâu nặng giữa 2 mẹ con En ri cô (hs đọc đoạn văn 3,4-sgk-10 ). ? Người bố đã khuyên En ri cô những gì ? ? Em có nhận xét gì về cách sử dụng câu văn ở đoạn này ? Tác dụng của cách dùng đó ? ? Qua bức thư, em thấy bố của En ri cô là người như thế nào ? ? Tại sao người cha không nói trực tiếp với con mà lại viết thư ? ( tình cảm sâu sắc thường tế nhị và kín đáo, nhiều khi không nói trực tiếp được. Viết thư tức là chỉ nói riêng cho người mắc lỗi biết, vừa giữ được kín đáo, vừa không làm người mắc lỗi mất lòng tự trọng. Đây chính là bài học về cách ứng xử trong gia đình, ở trường và ngoài xã hội ) - Thảo luận : ?Theo em, điều gì đã khiến En ri cô “ xúc động vô cùng ” khi đọc thư bố ? Hãy tìm hiểu và lựa chọn những lí do mà em cho là đúng trong các lí do sau  9sgk-12.)Văn bản này được biểu đạt bằng những phương thức nào ? Phương thức nào là chính ? ? Em có nhận xét gì về cách diễn đạt câu văn của tác giả ? ? Sau khi học xong văn bản này, em rút ra được bài học gì ? Liên hệ với bản thân xem em đã có lần nào lỡ gây chuyện gì đó khiến bố mẹ buồn phiền. Nếu có thì bài văn này gợi cho em điều gì ? | I . Giới thiệu chung : 1 . Tác giả: Et- môn-đô-đơ A-mi-xi ( 1846- 1908 ) - Là nhà văn lỗilạc của nước Ý. - Thường viết về đề tài thiếu nhi và nhà trường về những tấm lòng nhân hậu. 2 . Tác phẩm: a. Xuất xứ Là văn bản nhật dụng viết về người mẹ - In trong tập truyện : Những tấm lòng cao cả b. Đọc : c. Chú thích d. Kiểu văn bản: nhật dụng e Bố cục : 2 phần + Đoạn đầu : Lí do bố viết thư +Còn lại : Nội dung bức thư II - Đọc – Hiểu văn bản: 1 . Lỗi lầm của En ri cô : - Vô lễ với mẹ trước mặt cô giáo => Đây là việc làm sai trái, xúc phạm tới mẹ. 2 . Thái độ của bố: - Sự hỗn láo của con như một nhát dao đâm vào tim bố vậy !. -... Bố không nén được cơn tức giận đối với con . - Con mà xúc phạm đến mẹ con ư ? -> Phương thức biểu cảm được diễn đạt bằng các kiểu câu cảm thán, nghi vấn làm cho lời văn trở nên linh hoạt, sinh động, dễ đi vào lòng người . =>Thể hiện thái độ nghiêm khắc,kiên quyết,đầy giận dữ và rất đau đớn trước lỗi lầm của con - Ngưòi bố bày tỏ tâm trạng đau đớn xót xa của mình cho con thấy qua một tình huống giả định khốc liệt “nhát dao đâm vào tim bố vậy” -Người bố vô cùng thất vọng 3. Hình ảnh người mẹ: - Mẹ đã phải thức suốt đêm ... , quằn quại vì nỗi lo sợ, khóc nức nở khi nghĩ rằng có thể mất con. - Người mẹ sẵn sàng bỏ một năm hạnh phúc để tránh cho con 1 giờ đau đớn, người mẹ có thể đi xin ăn để nuôi con, có thể hi sinh tính mạng để cứu sống con -> Phương thức tự sự kết hợp với miêu tả làm nổi bật tình cảm của người mẹ. .=> Là người mẹ hết lòng yêu thương con, sẵn sàng quên mình vì con. 4 . Lời khuyên của bố: - Không bao giờ được thốt ra những lời nói nặng với mẹ. Con phải xin lỗi mẹ,... - Con hãy cầu xin mẹ hôn con, để cho chiếc hôn ấy xoá đi cái dấu vết vong ân bội nghĩa trên trán con . -> Sử dụng câu cầu khiến làm cho lời văn trở nên rõ ràng, dứt khoát . => Là người bố nghiêm khắc nhưng đầy tình thương yêu sâu sắc . - Viết thư để biểu cảm ( tự sự- miêu tả- biểu cảm ) - Diễn đạt bằng nhiều kiểu câu linh hoạt: câu trần thuật, câu nghi vấn, câu cảm thán, câu cầu khiến làm cho lời văn trở nên trở nên linh hoạt, dễ đi vào lòng người . III. Tổng kết : 1.Nghệ thuật: Chọn hình thức viết thư - Lời lẽ giản dị mà không khô khan,vô cùng xúc động thấm thía, sâu xa - Dùng những câu văn biểu cảm trực tiếp để biểu hiện rõ cảm xúc của người viết 2.Nội dung: Người bố đề cao tình cảm gia đình, gia đình là nền tảng để phát triển nhân cách con người - Tình yêu thương kính trọng cha mẹ là thước đo nhân cách con người “ Con hãy nhớ rằng, tình yêu thương kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng hơn cả.Thật đáng xấu hổ và nhục nhã cho kẻ nào chà đạp lên tình yêu thương đó(A-mi-xi) |
-Luyện tập : tr 13 (sgk)
- Chuẩn bị bài : Câu ghép .
