Giáo án Ngữ văn lớp 10 tuần 21 được xây dựng theo đúng chất lượng học sinh lớp 10, được soạn đầy đủ, chi tiết và mới nhất. Bên cạnh đó còn cung cấp kĩ năng viết văn, nghị luận qua tác phẩm : " Chuyện chức phán sự đền Tản Viên ", luyện tập viết văn bản thuyết minh.
Tiết: 61,62 - KHDH
Ngày soạn:
Ngày dạy:
CHỦ ĐỀ: TRUYỆN TRUNG ĐẠI VIỆT NAM
CHUYỆN CHỨC PHÁN SỰ ĐỀN TẢN VIÊN
(Tản Viên từ phán sự lục – trích Truyền kỳ mạn lục )
Nguyễn Dữ
I. Mức độ cần đạt
1. Kiến thức
- Một số đặc trưng cơ bản của thể loại truyền kì.
- Vẻ đẹp của nhân vật Ngô Tử Văn - đại diện cho người trí thức nước Việt dũng cảm, kiên cường, yêu chính nghĩa, trọng công lí và có tinh thần dân tộc mạnh mẽ.
- Niềm tin chính nghĩa luôn thắng gian tà và lời nhắn nhủ : phải đấu tranh đến cùng để tiêu diệt cái ác, cái xấu.
- Cốt truyện giàu kịch tính ; kết cấu truyện chặt chẽ, lô gích ; cách dẫn chuyện khéo léo, kể chuyện linh hoạt ; miêu tả sinh động, hấp dẫn.
2. Kĩ năng
- Đọc, tóm tắt một tác phẩm tự sự trung đại.
- Phân tích nhân vật trong truyện truyền kì.
3. Phẩm chất:
- Củng cố lòng yêu chính nghĩa và niềm tự hào về người trí thức nước Việt.
- Lên án cái ác, cái xấu.
4. Những năng lực cụ thể học sinh cần phát triển:
- Năng lực thu thập thông tin liên quan đến truyện truyền kì trung đại Việt Nam.
- Năng lực đọc – hiểu các tác phẩm văn tự sự trung đại Việt Nam.
- Năng lực trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân về văn tự sự trung đại Việt Nam.
- Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về giá trị tư tưởng và nghệ thuật của truyện truyền kì;
- Năng lực phân tích, so sánh đặc điểm của các nhân vật trong truyện;
- Năng lực tạo lập văn bản nghị luận văn học.
II. Chuẩn bị
1/Thầy
-Giáo án
-Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi
-Tranh ảnh , hình ảnh về Nguyễn Dữ,lịch sử Việt Nam thế kỉ XVI ;
-Bảng phân công nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp
-Bảng giao nhiệm vụ học tập cho học sinh ở nhà
2/Trò
-Đọc trước ngữ liệu trong SGK để trả lời câu hỏi tìm hiểu bài
-Các sản phẩm thực hiện nhiệm vụ học tập ở nhà (do giáo viên giao từ tiết trước)
-Đồ dùng học tập
III. Tổ chức dạy và học.
1. Ổn định tổ chức lớp:
- Kiểm tra sĩ số, trật tự, nội vụ của lớp
2. Kiểm tra bài cũ:
a-Phân tích những tình tiết liên quan đến Trần Thủ Độ, qua đó nhận xét chung về nhân cách của ông.
b-Những nét đặc sắc trong nghệ thuật kể chuyện và khắc hoạ nhân vật của nhà viết sử.( ….phút)
3. Tổ chức dạy và học bài mới:
HĐ 1. KHỞI ĐỘNG
-Mục tiêu: HS hứng khởi, có động lực, nhu cầu tìm hiểu kiến thức mới của bài học.
-Phương pháp, kĩ thuật: kể nhanh, tư duy nhanh, trình bày một phút.
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH:
HĐ 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Mục tiêu: HS thực hiện nhiệm vụ học tập, qua đó nắm được:
+ Một số đặc trưng cơ bản của thể loại truyền kì.
+Vẻ đẹp của nhân vật Ngô Tử Văn
-Phương tiện: Sách giáo khoa.
-Phương pháp, kĩ thuật: Đọc ghi nhớ, tư duy, trình bày một phút,
Trên đây là Giáo án Ngữ văn lớp 10 tuần 21 được soạn chi tiết nhất
Tài liệu đầy đủ, chi tiết và miễn phí tải xuống tại file doc dưới đây:
Tham khảo nhiều hơn tại: https://giaoanchuan.com/
Tiết: 61,62 - KHDH
Ngày soạn:
Ngày dạy:
CHỦ ĐỀ: TRUYỆN TRUNG ĐẠI VIỆT NAM
CHUYỆN CHỨC PHÁN SỰ ĐỀN TẢN VIÊN
(Tản Viên từ phán sự lục – trích Truyền kỳ mạn lục )
Nguyễn Dữ
I. Mức độ cần đạt
1. Kiến thức
- Một số đặc trưng cơ bản của thể loại truyền kì.
- Vẻ đẹp của nhân vật Ngô Tử Văn - đại diện cho người trí thức nước Việt dũng cảm, kiên cường, yêu chính nghĩa, trọng công lí và có tinh thần dân tộc mạnh mẽ.
- Niềm tin chính nghĩa luôn thắng gian tà và lời nhắn nhủ : phải đấu tranh đến cùng để tiêu diệt cái ác, cái xấu.
- Cốt truyện giàu kịch tính ; kết cấu truyện chặt chẽ, lô gích ; cách dẫn chuyện khéo léo, kể chuyện linh hoạt ; miêu tả sinh động, hấp dẫn.
2. Kĩ năng
- Đọc, tóm tắt một tác phẩm tự sự trung đại.
- Phân tích nhân vật trong truyện truyền kì.
3. Phẩm chất:
- Củng cố lòng yêu chính nghĩa và niềm tự hào về người trí thức nước Việt.
- Lên án cái ác, cái xấu.
4. Những năng lực cụ thể học sinh cần phát triển:
- Năng lực thu thập thông tin liên quan đến truyện truyền kì trung đại Việt Nam.
- Năng lực đọc – hiểu các tác phẩm văn tự sự trung đại Việt Nam.
- Năng lực trình bày suy nghĩ, cảm nhận của cá nhân về văn tự sự trung đại Việt Nam.
- Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về giá trị tư tưởng và nghệ thuật của truyện truyền kì;
- Năng lực phân tích, so sánh đặc điểm của các nhân vật trong truyện;
- Năng lực tạo lập văn bản nghị luận văn học.
II. Chuẩn bị
1/Thầy
-Giáo án
-Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi
-Tranh ảnh , hình ảnh về Nguyễn Dữ,lịch sử Việt Nam thế kỉ XVI ;
-Bảng phân công nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp
-Bảng giao nhiệm vụ học tập cho học sinh ở nhà
2/Trò
-Đọc trước ngữ liệu trong SGK để trả lời câu hỏi tìm hiểu bài
-Các sản phẩm thực hiện nhiệm vụ học tập ở nhà (do giáo viên giao từ tiết trước)
-Đồ dùng học tập
III. Tổ chức dạy và học.
1. Ổn định tổ chức lớp:
- Kiểm tra sĩ số, trật tự, nội vụ của lớp
2. Kiểm tra bài cũ:
a-Phân tích những tình tiết liên quan đến Trần Thủ Độ, qua đó nhận xét chung về nhân cách của ông.
b-Những nét đặc sắc trong nghệ thuật kể chuyện và khắc hoạ nhân vật của nhà viết sử.( ….phút)
3. Tổ chức dạy và học bài mới:
HĐ 1. KHỞI ĐỘNG
-Mục tiêu: HS hứng khởi, có động lực, nhu cầu tìm hiểu kiến thức mới của bài học.
-Phương pháp, kĩ thuật: kể nhanh, tư duy nhanh, trình bày một phút.
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH:
| Hoạt động của Thầy và trò | Chuẩn kiến thức kĩ năng cần đạt, năng lực cần phát triển |
| - GV giao nhiệm vụ: Chuyện người con gái Nam Xương là tác phẩm do nhà văn nào sáng tác? Truyện ra đời vào thời gian nào? Hãy kể tóm tắt cốt truyện? - HS thực hiện nhiệm vụ: - HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ: Từ đó, giáo viên giới thiệu Vào bài: | - Nhận thức được nhiệm vụ cần giải quyết của bài học. - Tập trung cao và hợp tác tốt để giải quyết nhiệm vụ. - Có thái độ tích cực, hứng thú. |
HĐ 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Mục tiêu: HS thực hiện nhiệm vụ học tập, qua đó nắm được:
+ Một số đặc trưng cơ bản của thể loại truyền kì.
+Vẻ đẹp của nhân vật Ngô Tử Văn
-Phương tiện: Sách giáo khoa.
-Phương pháp, kĩ thuật: Đọc ghi nhớ, tư duy, trình bày một phút,
| Hoạt động của GV - HS | Kiến thức cần đạt |
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH: -Hs đọc phần Tiểu dẫn- sgk. - Nêu các nét chính về tác giả Nguyễn Dữ? - Em có hiểu biết gì về truyện truyền kì? Gv bổ sung: Qua truyện truyền kì, chúng ta thấy đằng sau những chi tiết hoang đường kì ảo (phi hiện thực) lại là những vấn đề cốt lõi của hiện thực, thể hiện rõ quan niệm và thái độ của tác giả. Gv giải thích nhan đề: + Truyền kì: những chuyện kì lạ được lưu truyền trong dân gian. + Mạn lục: ghi chép một cách rộng rãi. ⭢ Ghi chép một cách rộng rãi những chuyện kì lạ được lưu truyền trong dân gian. ⭢ Thái độ khiêm tốn của tác giả. Bởi tác phẩm thực sự là một sáng tác văn học với sự gia công hư cấu sáng tạo, trau chuốt, gọt rũa của tác giả. - Tác phẩm gồm bao nhiêu câu chuyện, viết bằng loại chữ nào và ra đời vào khoảng thời gian nào? - Nêu giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm? Yêu cầu hs đọc diễn cảm nối tiếp các phần của tác phẩm. - Tìm bố cục của tác phẩm? Gv yêu cầu hs về nhà tóm tắt tác phẩm theo bố cục đã tìm được. | I. Tìm hiểu chung 1) Tác giả Nguyễn Dữ (? - ?), sống vào khoảng thế kỉ XVI. Ông xuất thân trong một gia đình khoa bảng, từng đi thi và đã ra làm quan, nhưng không lâu thì lui về ẩn dật. 2) Tác phẩm - Truyền kì là một thể văn xuôi tự sự thời trung đại phản ánh hiện thực qua các yếu tố kì lạ, hoang đường. Tuy nhiên, đằng sau các chi tiết có tính chất kì lạ, phi hiện thực, người đọc vẫn có thể tìm thấy những vấn đề cốt lõi của hiện thực cũng như quan niệm của tác giả. - Tác phẩm rút ra từ Truyền kì mạn lục - một "thiên cổ kì bút" viết bằng chữ Hán, gồm 20 truyện, ra đời vào nửa đầu thế kỉ XVI . 3. Văn bản: - Vị trí: thuộc chương 8 của tập Truyền kì mạn lục. - Bố cục: 4 phần. + P1: “Ngô Tử Văn...ko cần gì cả” ⭢ Giới thiệu nhân vật và hành động đốt đền tà. + P2: “Đốt đền xong... khó lòng thoát nạn” ⭢ Tử Văn gặp bách hộ Thôi và Thổ thần. + P3: “Tử Văn vâng lời...mất” ⭢ Tử Văn bị bắt, đối chất ở Minh ti trước Diêm Vương, được tha, nhận lời tiến cử làm quan phán sự ở đền Tản Viên. + P4: còn lại. ⭢ Cuộc gặp gỡ tình cờ giữa quan phán sự đền Tản Viên và người quen cũ. ⭢ Lời bình của tác giả. - Chủ đề: Miêu tả người trí thức Tử Văn với tính tình, cương trực, dũng cảm đốt đền, đồng thời làm rõ hành động mạnh mẽ, quyết liệt vạch mặt gian tà trước công lí giành chiến thắng. |
| GV chia lớp thành 3 nhóm : +Nhóm 1: Nguyên nhân Tử Văn đốt đền là gì? + Nhóm 2: Hành động đốt đền của Tử Văn diễn ra như thế nào? Có ý thức hay vô thức? Đáng trách hay không đáng trách? + Nhóm 3: Hậu quả đầu tiên của việc đốt là gì? Cho HS làm phần trắc nghiệm ở cuối Theo anh (chị), việc làm của nhân vật Ngô Tử Văn thể hiện điều gì? a. Thể hiện quan điểm và thái độ của nhười trí thức muốn đả phá sự mê tín thần linh của quần chúng bình dân. b. Thể hiện sự khảng khái, chính trực và dũng cảm muốn vì dân trừ hại. c. Thể hiện tính hiếu thắng của người trẻ tuổi. d. Thể hiện tinh thần dân tộc mạnh mẽ qua việc diệt trừ hồn tên giặc xâm lược hung bạo, bảo vệ Thổ Thần nước Việt, người từng có công giúp Lý Nam Đế chống ngoại xâm. e. Ý kiến khác. Ý đúng là b và d Ý a chỉ đúng một phần vì Tử Văn chỉ đả phá vào sự tin vào thần ác chú không đả phá tập thờ kính thần linh nói chung Ý c hoàn toàn sai vì Tử Văn không hề đốt đền vô cớ . Theo anh (chị), chi tiết Diêm Vương xử kiện ở âm phủ thể hiện điều gì? a. Thể hiện niềm tin của người thời trung đại: bên cạnh cõi trần còn có một thế giới khác là âm phủ, nơi con người sau khi chết sẽ phải đến để nhận sự phán xét, thưởng phạt về những việc làm của mình khi còn sống. b. Thể hiện khát vọng công lí chưa thực hiện được trong cuộc sống trần thế của người xưa. c. Là chi tiết cần thiết nhằm đẩy kịch tính của truyện đến cao trào để nhân vật chính- Ngô Tử Văn- có dịp bộc lộ bản lĩnh, khí phách của mình. d. Có ý nghĩa khuyên răn, giáo dục con người nên sống và hành động thế nào cho đúng đắn, hợp lẽ phải, tránh làm điều ác. e. Ý kiến khác. Giải thích nguyên nhân sự lựa chọn của anh (chị). Chi tiết diêm Vương xử kiện dưới âm phủ nói lên điều gì ? Tại sao có vụ xử kiện dưới âm phủ ? ( Vì hồn tên tướng giặc kiện Tử Văn đốt đền ) - Hồn tên tướng giặc đã làm những việc gì ? ( Giả mạo thổ thần ,làm hại dân ,qua mặt Diêm Vương ) _ Tại sao hồn tướng giặc gây tội ác như vậy mà vẫn tồn tại ? ( Diêm Vương không hay biết ) Câu 3 : Chi tiết Ngô Tử Văn nhậm chức phán sự đền Tản viên có ý nghĩa gì ? Cho Hs ghi phần kết về nội dung Đặt câu hỏi và Hs phân tích nhân vật hồn tên tướng giặc ,bọn quan lại Diêm Vương . Từ đó rút ra ý nghĩa hiện thực và nhân đạo của truyện . | II. Đọc - hiểu văn bản 1/Nhân vật Ngô Tử Văn a/ Cương trực, yêu chính nghĩa : Ngô Tử Văn là người rất khảng khái, "thấy sự tà gian thì không thể chịu được" nên đã đốt đền, trừ hại cho dân ; sẵn sàng nhận chức phán sự đền Tản Viên để thực hiện công lí. - Tức giận trước việc tác oai tác quái của tên hung thần và hành động châm lửa đốt đền : quyết liệt tuyên chiến với hồn ma tên tướng xâm lược bại trận - Cuộc chiến đấu ngay từ đầu đã quyết liệt thể hiện nhân cách kẻ sĩ qua hành động cử chỉ : tức giận nhưng không mất khôn ,anh tắm rửa sạch sẽ rồi châm lửa đất đền → Lòng anh trong sáng ,tin vào chính nghĩa - Hồn ma có đe doa ,anh vẫn bình tĩnh tin vào việc chính nghĩa của mình nên - Thổ công hổ trợ cuộc chiến đấu của anh nhưng không đáng là bao .Anh chấp nhận cái chết để truy đuổi đến cùng cái ác ,cái gian thể hiện phẩm chất kiên cường ,bất khuất ,ý chí đấu tranh cho chính nghĩa ,khí phách anh hùng của kẻ sĩ đất Việt chân chính b/ Dũng cảm, kiên cường : không run sợ trước lời đe doạ của hồn ma tướng giặc, chàng vạch mặt tên hung thần ; cãi lại quỷ và tên hung thần họ Thôi, dùng lời lẽ cứng cỏi, không chịu nhún nhường để tâu trình Diêm Vương,... - Tử Văn chỉ là anh học trò mà giờ đây phải đối diện cả thế giới ma quỷ .Con đường đấu tranh thật gian nan nguy hiểm ( Bị gông cùm ,sỉ nhục….) nhưng anh vẫn hiên ngang khẳng khái tuyên bố “ Ngô Soạn này …” ,chàng vạch mặt,tố cáo tội ác của tên gian tà bằng những lời cứng cỏi c/ Giàu tinh thần dân tộc : đấu tranh đến cùng để diệt trừ hồn ma tên tướng giặc, làm sáng tỏ nỗi oan và phục hồi danh vị cho Thổ thần nước Việt.
3/ Lời bình ở cuối truyện đề cao bản lĩnh của kẻ sĩ. - Vạch trần bản chất xảo quyệt, hung ác của hồn ma tướng giặc họ Thôi; - Phơi bày hiện thực đầy rẫy những bất công, thối nát của xã hội đương thời. Những hiện tượng tiêu cực ở cõi âm chính là hình chiếu của xã hội đương thời. + Tệ nạn mê tín dị đoan. + Tham ô, hối lộ.
+ Nhìn nhận cách sống: Công bằng và hạnh phúc chỉ đến khi người chính trực biết đấu tranh với cái xấu, cái ác, sự gian tà. + Niềm tin vào lẽ phải: Chính bao giờ cũng thắng tà. => Lẽ phải, công lí không lệ thuộc vào số lượng người hai phái chính - tà. Bè cánh xấu xa chỉ tồn tại nhất thời. Chính nghĩa tất thắng. Miễn là người quân tử phải có ý chí và không ngại sự thiệt hại đến bản thân mình. |
| Hướng dẫn tổng kết: Cảm nhận của em về tác phẩm? | III.Tổng kết 1) Nghệ thuật - Xây dựng cốt truyện giàu kịch tính, kết cấu chặt chẽ. - Dẫn dắt truyện khéo léo, nhiều chi tiết gây sự chú ý, hấp dẫn. - Cách kể chuyện và miêu tả sinh động, hấp dẫn. - Sử dụng nhiều yếu tố kì ảo, nhưng vẫn mang những nét hiện thực. 2) Ý nghĩa văn bản Chuyện chức phán sự đền Tản Viên đề cao những người trung thực, ngay thẳng, giàu tinh thần dân tộc đồng thời khẳng định niềm tin vào công lí, chính nghĩa của nhân dân ta. |
Trên đây là Giáo án Ngữ văn lớp 10 tuần 21 được soạn chi tiết nhất
Tài liệu đầy đủ, chi tiết và miễn phí tải xuống tại file doc dưới đây:
Tham khảo nhiều hơn tại: https://giaoanchuan.com/
Sửa lần cuối:
