giáo án Ngữ văn 10 tuần 29: Văn bản văn học, Nội dung và hình thức của văn bản văn học

[Giao Vien]

Giáo án Ngữ văn lớp 10 tuần 29 xây dựng một chất lượng giáo dục mới hơn đó là giảng dạy bằng hệ thống các hoạt động từ nhìn nhận qua nhận thức, phát hiện và luyện tập theo đúng bài giảng dạy văn bản văn học, nội dung và hình thức của văn bản văn học.


KHDH
Ngày soạn:
Ngày dạy:
CHỦ ĐỀ: LÍ LUẬN VĂN HỌC

VĂN BẢN VĂN HỌC


I. Mức độ cần đạt
1. Kiến thức
- Các tiêu chí chủ yếu của văn bản văn học.
- Cấu trúc của văn bản văn học với các tầng ngôn từ, hình tượng, hàm nghĩa.
2. Kĩ năng
- Phân tích tác phẩm theo đặc trưng thể loại.
- Cảm thụ tác phẩm có chiều sâu.
3. Thái độ
- Thể hiện tình yêu văn học.
4. Những năng lực cụ thể học sinh cần phát triển:
- Năng lực thu thập thông tin liên quan đến văn bản văn học;
- Năng lực đọc – hiểu các văn bản thuộc lí luận văn học;
- Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận về những vấn đề mang tính chất lí luận về văn bản văn học;
- Năng lực phân tích, so sánh đặc điểm của các loại văn bản VH.
- Năng lực tạo lập văn bản nghị luận.
II. Chuẩn bị
1/Thầy
-Giáo án
-Phiếu bài tập, trả lời câu hỏi
- Ngữ liệu về văn bản văn học.
-Bảng phân công nhiệm vụ cho học sinh hoạt động trên lớp
-Bảng giao nhiệm vụ học tập cho học sinh ở nhà
2/Trò
-Đọc trước ngữ liệu trong SGK để trả lời câu hỏi tìm hiểu bài
-Các sản phẩm thực hiện nhiệm vụ học tập ở nhà (do giáo viên giao từ tiết trước)
-Đồ dùng học tập
III. Tổ chức dạy và học.
1. Ổn định tổ chức lớp:
- Kiểm tra sĩ số, trật tự, nội vụ của lớp
2. Kiểm tra bài cũ: Đọc thuộc đoạn thơ và phân tích hình tượng người anh hùng Từ Hải được Nguyễn Du miêu tả như thế nào ?
3. Tổ chức dạy và học bài mới:
HĐ 1. KHỞI ĐỘNG
Mục tiêu: HS hứng khởi, có động lực, nhu cầu tìm hiểu kiến thức mới của bài học.
-Phương tiện: Máy chiếu.
-Phương pháp, kĩ thuật: tư duy nhanh, trình bày một phút.

Hoạt động của Thầy và trò

Chuẩn kiến thức kĩ năng cần đạt, năng lực cần phát triển

CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH: - GV giao nhiệm vụ: GV tổ chức trò chơi ô chữ. Nội dung là HS đoán tên các tác phẩm văn học đã học ở lớp 10. Từ khoá là : VĂN BẢN VĂN HỌC; - HS thực hiện nhiệm vụ: - HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ: Từ đó, giáo viên giới thiệu Vào bài: hàng ngày, chúng ta được tiếp xúc, đọc nhiều loại văn bản: miêu tả, tự sự, thuyết minh, nghị luận,... trong đó, có 1 số văn bản được gọi là văn bản văn học (VBVH). Vậy VBVH là gì? Bài học hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu các tiêu chí để xác định.

- Nhận thức được nhiệm vụ cần giải quyết của bài học. - Tập trung cao và hợp tác tốt để giải quyết nhiệm vụ. - Có thái độ tích cực, hứng thú.

HĐ 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
*CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH:
- Giáo viên giao nhiệm vụ:
- HS làm việc cá nhân.
- HS báo cáo.
- GV nhận xét và chuẩn kiến thức.

Hoạt động của GV - HS	Kiến thức cần đạt
Tìm hiểu các tiêu chí của văn bản văn học. GV hỏi: Việc phân định VBVH ngày xưa chưa rõ ràng. Ngày nay, việc nhận diện VBVH được dựa trên những tiêu chí nào? - Trình bày cách hiểu của em về từng tiêu chí? TD? + Mục đích viết “T.Kiều” , truyện ngắn “ Lặng lẽ Sa Pa” là gì? + Nhận xét lời văn bài văn “ Bưởi Phúc Trạch” và bài “Đoàn thuyền đánh cá” ntn? + Nhận xét kết cấu, hình thức thể hiện của các VBVH như thế nào? ( Truyện, thơ, kịch …) HS trả lời cá nhân	I. Tìm hiểu chung 1) Các tiêu chí của văn bản văn học - Văn bản văn học phản ánh hiện thực khách quan và khám phá thế giới tình cảm và tư tưởng, thỏa mãn nhu cầu thẩm mĩ của con người. - Văn bản văn học được xây dựng bằng ngôn từ nghệ thuật, có hình tượng, có tính thẩm mĩ cao ; thường hàm súc, gợi liên tưởng, tưởng tượng. - Văn bản văn học được xây dựng theo phương thức riêng, theo đặc trưng một thể loại nhất định (truyện, thơ, kịch).
HS ... tìm ra nghĩa tường minh. Cho ví dụ. HS vận dụng kiến thức ở bài Phong cách ngôn ngữ nghệ thuật để trả lời. HS nghe giảng và ghi nhận nội dung bài. ✵Vì sao nói hiểu tầng ngôn từ mới là bước thứ nhất cần thiết để đi vào chiều sâu của văn bản văn học ? ✧GV nhận xét, diễn giảng và chốt lại nội dung cơ bản cần nắm. ✵Em hiểu thế nào là tầng hình tượng trong tác phẩm ? Thông qua hình tượng tác giả muốn gửi gắm vấn đề gì ? HS dựa vào ngữ liệu III SGK tr 120 để trả lời ✧GV nhận xét, diễn giảng và chốt lại nội dung cơ bản cần nắm. ✵Hàm nghĩa của văn bản văn học là gì ? Cho ví dụ cụ thể ? TD: SGK/119,120 + Ca ngợi chí khí giữ vững trong sạch của con người. + Ca ngợi phẩm chất cao quý của nhà nho quân tử. + Quy luật của thiên nhiên, của cuộc đời tuần hoàn, bất diệt => bình thản, yêu đời.. ✧GV nhận xét, diễn giảng và chốt lại nội dung cơ bản cần nắm.	2. Cấu trúc của văn bản văn học a. Tầng ngôn từ - từ ngữ âm đến ngữ nghĩa: - Khi đọc một tác phẩm văn học ,bước thứ nhất để hiểu đúng VB là ngôn từ (từ ngữ) - Hiểu ngôn từ là hiểu các nghĩa (các tầng nghĩa ,nghĩa tường minh, nghĩa hàm ẩn từ nghĩa đen đến nghĩa bóng ) của từ ngữ, là hiểu các âm thanh được gợi ra khi đọc, khi phát âm. b. Tầng hình tượng: - Dùng ngôn từ nghệ thuật để xây dựng các hình tượng VH. - Hình tượng VH có thể là hình ảnh th.nhiên, tự nhiên: hoa sen, cành mai, cây tùng…; sự vật: những chiếc xe ô tô không kính (Bài thơ về Tiểu đội xe k kính; và đặc biệt, trung tâm là con người: Anh thanh niên (LLSP), chị Dậu(TĐ)… - Hình tượng VH do tác giả sáng tạo ra không hoàn toàn giống hệt như sự thật cuộc đời, nhằm gửi gắm ý tình sâu kín của mình với người đọc, với cuộc đời. c. Tầng hàm nghĩa: - Hàm nghĩa là ý nghĩa ẩn kín, ý nghĩa tiềm tàng của VBVH. - Khi nghiền ngẫm hàm nghĩa của một TP là lúc ta nâng cao tâm hồn mình, làm cho cuộc sống nội tâm trở nên sâu sắc phong phú hơn.
- Khi nào thì 1 VBVH trở thành 1 TPVH sống động? Người đọc phải đọc VBVH ntn mới có ích, có ý nghĩa? ✵Thế nào là từ văn bản đến tác phẩm văn học ? ✧GV nhận xét và chốt lại nội dung.	3) Phân biệt được sự khác nhau cơ bản giữa văn bản văn học và văn bản phi văn học : tính thẩm mĩ, tính hình tượng, tính kí hiệu. - VBVH để trên giá sách, trong thư viện … không ai đọc thì chỉ là VB chết với những kí hiệu tồn tại khách quan. - VBVH được con người tìm đọc, hiểu được các tầng nghĩa sâu xa của nó thì trở thành TPVH sống động, có linh hồn, có ý nghĩa đối với người đọc, hoàn thành tâm nguyện của tác giả. - Người đọc muốn tiếp nhận đầy đủ và sâu sắc, muốn cảm thông được tâm tình của nhà văn thì cần phải học tập, suy nghĩ để nâng cao trình độ, để biết đọc, chuyển VBVH trở thành vốn liếng tinh thần của bản thân.

Trên đây là Giáo án Ngữ văn lớp 10 tuần 29 được soạn chi tiết nhất
Tài liệu đầy đủ, chi tiết và miễn phí tải xuống tại file doc dưới đây:
Tham khảo nhiều hơn tại: https://giaoanchuan.com/