Ôn dịch, thuốc lá, ngữ văn 8

[Văn Học]

Tuần 12, 45, VB:

ÔN DỊCH, THUỐC LÁ​

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức :

- HS thấy được mối nguy hại ghê gớm toàn diện của tệ nghiện thuốc lá đối với sức khoẻ của con người và đạo dức XH

- Thấy được sự kết hợp chặt chẽ giữa hai phương thức lập luận và thuyết minh trong văn bản .

2. Kĩ năng:

- Rèn kĩ năng đọc-hiểu 1 văn bản nhật dụng đề cập đến một vấn đề XH bức thiết.

- Tích hợp với fần TLV để tập viét bài văn thuyết minh một vấn đề của đời sống XH.

3. Thái độ: Góp phần đẩy lùi tệ nạn nghiện thuốc lá từ trong mỗi gia đình đến ngoài xã hội.

4.Năng lực: giải quyết vấn đề, tư duy sáng tạo, hợp tác….

II. CHUẨN BỊ.

1. GV: Soạn giáo án theo chuẩn kiến thức kĩ năng, một số số liệu có liên quan .

2. HS: Soạn bài: Trả lời câu hỏi trong SGK.

III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY- HỌC:

1/ ổn định tổ chức.

Lớp​	Sĩ số​	Ngày giảng​	Điều chỉnh​
8A1​	43	15/11/2018​	​
8A2​	42	13/11/2018​	​
8A3​	42	13/11/2018​	​

2/ Kiểm tra kiến thức cũ : 3’

- HS1: Trong văn bản '' Thông tin về ngày trái đất năm 2000'' nêu lên vấn đề gì ? Nó có tầm quan trọng ntn ? Từ sau khi học văn bản đó em đã thực hiện lời kêu gọi đó ntn ?

- HS2: Văn bản chủ yếu sử dụng phương thức biểu đạt nào ?

A. Tự sự . C. Thuyết minh .

B. Nghị luận. D. Biểu cảm .

3.Bài mới :

* Hoạt động 1: Khởi động: Thời gian: 2phút​

- Chiếu một số hình ảnh về thuốc lá, tác hại.

? Những hình ảnh trên khiến em nghĩ tới điều gì? Nó gây cho em ấn tượng gì? Em thấy hiện tượng hút thuốc là hiện nay như thế nào?

Thuốc lá là một chủ đề thường xuyên được đề cập trên các phương tiện thông tin đại chúng. Ngày càng nhiều công trình nghiên cứu phân tích tác hại ghê gớm, toàn diện của tệ nghiện thuốc lá và khói thuốc lá đối với đời sống con người . Vậy tác hại đó ntn ? Chúng ta cùng tìm hiểu bài học.

HĐ của Gv ( Giao nhiệm vụ)​	HĐ của Hs ​	Nội dung ​ ​
* Hoạt động 2: Hình thành kiến thức Thời gian 10 phút​

* GV giới thiệu 1 vài nét về tg. + Đỗ bác sĩ tại Pháp trong thập niên 40 của thế kỉ XX…. - GV: nêu yêu cầu đọc: rõ ràng, mạch lạc, chú ý những chỗ in nghiêng .? Yêu cầu h/s hỏi đáp chú thích : 1,2,3,5,6,9 ? ? Nêu xuất xứ VB - Phần đầu và phần cuối ? Văn bản có thể chia làm mấy phần ? Nội dung của từng phần ? - P1: Từ đầu .... nặng hơn cả AIDS => giới thiệu sự nguy hiểm của thuốc lá. - P2: Tiếp .... sức khoẻ cộng đồng => Tác hại của thuốc lá . - P3: Còn lại => Lời kêu gọi chống hút thuốc lá . ? Văn bản này được viết theo phương thức biểu đạt nào -Văn bản nhật dụng thuyết minh về một vấn đề khoa học ? Tác giả đã thông tin đến người đọc những vấn đề gì ở phần 1? . Tác giả nói về các bệnh dịch nguy hiểm như: thổ tả, dịch hạch là những thứ dịch khủng khiếp. Sau đó, nói về đại dịch AIDS mà loài người đang lo âu. Cuối cùng tác giả mới căn cứ vào hơn 5 vạn công trình nghiên cứu để kết luận =>Ôn dịch thuốc lá đe doạ sức khoẻ và tính mạng loài người còn nặng hơn cả AIDS ? Thông tin nào là quan trọng nhất ? ? Tại sao tác giả lại dẫn số liệu hơn 5 vạn công trình của nhiều nhà bác học trong mấy chục năm? - Khẳng định tính chính xác, tầm quan trọng của thông tin. Æ Kết luận như thế hoàn toàn thuyết phục vì đây không phải là của 1 người, 1 tổ chức, mà được rút ra từ hơn 5 vạn công trình của nhiều nhà bác học, nghiên cứu lâu dài từ mấy chục năm. ? Tác giả so sánh ôn dịch thuốc lá với đại dịch nào ? So sánh như thế có tác dụng gì ? -So sánh ôn dịch thuốc lá với ôn dịch nổi tiếng khác đó là AIDS . So sánh như vậy để gây sự chú ýý cho người đọc . ® Phép so sánh đã nhấn mạnh hiểm hoạ to lớn của ôn dịch thuốc lá ? Em hiểu thế nào là ôn dịch? Dấu phẩy đặt ở nhan đề văn bản có ý nghĩa gì ? - Ôn dịch chỉ chung các loại bệnh nguy hiểm, lây lan rộng, làm chết người hàng loạt trong thời gian nhất định . - Dấu phẩy đặt ở giữa: là một cách nhấn mạnh và mở rộng nghĩa; tác giả không chỉ muốn nói hút thuốc lá là ôn dịch nguy hiểm mà còn tỏ thái độ lên án, nguyền rủa việc hút thuốc lá . ? Em có nhận xét đặc điểm lời văn thuyết minh trong đoạn văn này - Sử dụng các từ thông dụng của ngành y tế (ôn dịch, dịch hạch, thổ tả, AIDS) àbiệt ngữ Xh - Dùng phép so sánh: nặng hơn cả AIDS . =>Tác dụng: thông báo ngắn gọn, chính xác nạn dịch thuốc lá. Nhấn mạnh hiểm họa to lớn của nạn dịch này ? Em đón nhận thông tin này với một thái độ như thế nào ? ? Tại sao khi nói về sự nguy hiểm của thuốc lá, tác giả lại dẫn lời Trần Hưng Đạo? GV định hướng: Khi nói về sự nguy hiểm của thuốc lá, tác giả đã dẫn lời của Trần Hưng Đạo - 1 danh tướng VN và thế giới - để nhấn mạnh tính chất nguy hiểm và đáng sợ của thuốc lá. + Thuốc lá tấn công con người như giặc. Nhưng đây là loại giặc thù nham hiểm vì chúng không đánh như vũ bão mà gặm nhấm như tằm ăn dâu. Nếu chúng đánh như vũ bão, con người sẽ cảnh giác và kiên quyết chống lại (như đã từng chống lại dịch hạch, thổ tả). Chúng gặm nhấm dần con người khinh suất, chủ quan bị thuốc lá đánh gục. ? Người viết đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì trong đoạn văn trên? Tác dụng? - So sánh: giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu. => Cách so sánh như vậy rất hay, độc đáo vì kẻ thù lặng lẽ âm thầm đánh lén là kẻ thù đáng sợ nhất trong chiến tranh - Cho thấy mức độ nguy hiểm của kiểu, cách phá hoại của thuốc lá. ? Phần thân bài thuyết minh về tác hại của thuốc lá ở những phương diện nào ? - Đối với sức khoẻ con người. - Kinh tế xã hội. - ảnh hưởng đến đạo đức của trẻ em *GV cho HS thảo luận nhóm ba vấn đề trên. (3 phút) Nhóm 1: Tác hại của thuốc lá đối với sức khoẻ con người. ? Được đề cập đến ở những đối tượng nào? ? Hãy chỉ ra cách phá hoại của khói thuốc lá đối với sức khoẻ con người? ? Nó gây ra những bệnh gì cho người hút ? Cho những người xung quanh ? * Với người hút (11) Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc thấm vào cơ thể Hắc ín Ô xít ni cô tin các bon Làm tê thấm làm các động liệt các vào mạch co lông rung máu thắt lại - Gây ho hen, viêm phế quản. - Chúng ta không tiếp cận được ô xi - Ung thư. - Huyết áp cao, nhồi máu cơ tim. * Với người xung quanh: vợ con, người cùng phòng,... - Bị nhiễm độc, đau tim mạch, viêm phế quản, ung thư. - Bào thai bị nhiễm độc sinh đẻ non, con yếu khi mới sinh. ® Thuốc lá đầu độc những người xung quanh. ® Huỷ hoại nghiêm trọng sức khoẻ con người. ® Là nguyên nhân của nhiều cái chết. ? Tại sao tác giả lại lấy bệnh viêm phế quản để cho người đọc thấy tác hại của thuốc lá? - T/giả lấy bệnh viêm phế quản - 1 căn bệnh nhẹ nhất, thông thường nhất do thuốc lá gây ra cho hàng triệu người, làm giảm sức khoẻ, làm mất ngày công lao động, làm tốn thuốc men điều trị, ai cũng nhìn thấy để thuyết phục mọi người. Ú Bệnh nhẹ nhất còn có tác hại như vậy thì bệnh nặng hơn sẽ tổn thất bao nhiêu. GV: Thuốc lá là kẻ thù ngọt ngào và nham hiểm của sức khoẻ con người nhất là đối với cá nhân người hút . ?Em có nhận xét gì về các chứng cứ mà tác giả dùng để thuyết minh trong đoạn này ? - Đó là các chứng cớ khoa học , được phân tích và minh họa bằng số liệu cụ thể nên có sức thuyết phục bạn đọc. ? Qua các tư liệu đó cho thấy mức độ nguy hiểm của thuốc lá đối với sức khoẻ con người ntn. -Huỷ hoại nghiêm trọng sức khoẻ con người . ? Câu : ''có người bảo : Tôi hút, tôi bị bệnh mặc tôi !'' được đưa ra như một dẫn chứng, một tiếng nói khá phổ biến của những con nghiện, điều này có ý nghĩa gì ? - Đó là một sự thật chứng tỏ sự vô trách nhiệm trước gia đình , người thân, trước cộng đồng của họ. Họ chính là những kẻ đầu độc , làm ô nhiễm môi trường , vẫn đục bầu không khí trong lành , làm cho những người chung quanh chịu vạ lây . ? Theo dõi đoạn tiếp : '' Bố và anh ... con đường phạm pháp''. ở đoạn này tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì ? Tác dụng? - Sử dụng biện pháp so sánh : + So sánh tỉ lệ hút thuốc của thanh thiếu niên các thành phố lớn ở VN với các thành phố Âu Mĩ . + So sánh số tiền nhỏ (một đô la Mĩ mua một bao 555) và số tiền lớn 15.000 ở VN . Dụng ý cảnh báo nạn đua đòi hút thuốc ở các nước nghèo, từ đó nảy sinh các tệ nạn xã hội . - Để giúp người đọc hiểu tác hại của thuốc lá đối với kinh tế xã hội, tác giả đã đưa ra những dẫn chứng: - ở Mĩ ® 1 đô la / bao ® rẻ - ở Việt Nam ® 1500 đ/ bao ® đắt - Số tiền những người hút thuốc lá tại Việt Nam 1998 là khoảng 6000 tỉ. Số tiền này dùng để mua khoảng 1,6 triệu tấn gạo. ? Vì sao ta lại tác giả lại khẳng định ”Người lớn.. phạm pháp”? - Trẻ em chưa làm ra tiền, muốn có thuốc hút ăn trộm- cướp giật- giết người hoặc làm những việc phi pháp để có tiền ,… ? Vậy thuốc lá có tác hại ntn đến lối sống đạo đức của con người ? GV: Bằng phương thức lập luận và thuyết minh, tác giả vừa phân tích tác hại to lớn và nhiều mặt của thuốc là: - Thuốc lá gặm nhấm cơ thể, sức lực người hút, người nghiện. - Thuốc lá gặm nhấm cơ thể, sức khỏe người xung quanh - Thuốc lá gặm nhấm tâm hồn và lối sống của con người, nhất là thế hệ trẻ. ? Những thông tin này có hoàn toàn mới lạ đối với em không ? Vì sao ? Hãy liên hệ thực trạng ở địa phương em ? ? Phần cuối văn bản cung cấp thông tin về vấn đề gì ? - Chiến dịch chống thuốc lá . ? Em hiểu thế nào là chiến dịch chống thuốc lá ? - '' Chiến dịch '' : là những việc làm khẩn trương huy động nhiều lực lượng trong một thời gian nhằm thực hiện một mục đích nhất định . '- ' Chiến dich chống ...'' là các hoạt động thống nhất rộng khắp nhằm chống lại nạn ôn dịch thuốc lá . ? Loại câu nào đã được sử dụng ? (Cầu khiến) Tác dụng của loại câu này? (Lời kiến nghị, kêu gọi khẩn thiết, cấp bách) ? Cách thuyết minh ở đoạn này là gì. Chỉ ra các biểu hiện cụ thể? - Bằng số liệu : + ở Bỉ năm 1987.... + Chỉ trong vài năm chiến dịch chống thuốc lá đã làm giàu .... + Nước ta nghèo hơn châu Âu. ? Tác dụng của phương pháp thuyết minh này là gì -Thuyết phục bạn đọc tin ở tính khách quan của chiến dịch chống thuốc lá . ? Khi nêu kiến nghị chống thuốc lá tác giả đã bày tỏ thái độ ntn? ? Em hiểu gì về thuốc lá sau khi học xong văn bản ? - Thuốc lá là một ôn dịch gây tác hại nghiêm trọng đến sức khoẻ , lối sống của cá nhân và cộng đồng . - Chúng ta phải có quyết tâm chống lại nạn dịch này ? Bản thân em dự định làm gì trong chiến dịch chống thuốc lá rộng khắp hiện nay ? ? hãy khái quát lại giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản này?

Lắng nghe Trình bày Xác định Xác định Phát hiện Xác định Phân tích Phát hiện Thảo luận cặp đôi (2p) Nhận xét Liên hệ Phân tích Lắng nghe Phát hiện Phân tích Phát hiện Hoạt động nhóm (3P) Trình bày Phân tích Nhận xét Khái quát Thảo luận cặp đôi (2p) Liên hệ Phát hiện Phân tích Phân tích Khái quát Liên hệ Phát hiện Giải thích Xác định Phát hiện Phát hiện Trình bày Liên hệ Liên hệ Khái quát

I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả: Nguyễn Khắc Viện. + Là nhà hoạt động văn hoá, xã hội nổi tiếng của nước ta. 2. Tác phẩm: - Trích cuốn Từ thuốc lá đến ma tuý - Bệnh nghiện - Bố cục 3 phần -PTBĐ: Văn bản nhật dụng thuyết minh II- Đọc hiểu văn bản 1. Thông báo về nạn dịch thuốc lá - “Ôn dịch thuốc lá đe dọa sức khoẻ và tính mạng loài người còn nặng hơn cả AIDS” 2. Tác hại của thuốc lá - Thuốc lá có hại cho sức khoẻ. -Đầu độc những người xung quanh. - Huỷ hoại lối sống nhân cách người VN nhất là thanh thiếu niên. 3. Lời kêu gọi chống lại ôn dịch, thuốc lá - Cổ vũ chiến dịch chống thuốc lá . - Tin ở sự chiến thắng của chiến dịch III. Tổng kết 1. Nội dung 2. Nghệ thuật *Ghi nhớ: SGK

*Hoạt động 3: luyện tập. Thời gian:5 phút​

? Nêu thực trạng hút thuốc lá ở gia đình em ( người thân ). Nguyên nhân nào dẫn đến nghiện thuốc lá ?	Liên hệ	IV. Luyện tập
* Hoạt động 4: vận dụng​ - Thời gian: 4p ? Em sẽ làm gì để người thân của em thôi không sử dụng thuốc lá? - HS liên hệ - Gv nhận xét, bổ sung
* Hoạt động 5: tìm tòi, sáng tạo​ - Thời gian: 4p ? Hãy tìm hiểu về tác hại của thuốc lá đối với những người thân quanh em? HS: Hoàn thiện ở nhà. Học, soạn văn bản: “Bài toán dân số”

IV. Rút kinh nghiệm:.....................................................................................................