giáo án Tiết 8- Mạch lạc trong văn bản- ngữ văn 7

[Giáo án văn học]

Tiết 8: MẠCH LẠC TRONG VĂN BẢN

A - MỤC TIÊU CẦN ĐẠT :

1. Kiến thức : Có những hiểu biết bước đầu về mạch lạc trong VB và sự cần thiết phải làm cho VB có mạch lạc, không đứt đoạn.

2. Kĩ năng : Rèn luyện kĩ năng tạo lập văn bnả mạch lạc

3. Thái độ : Có ý thức chú ý đến mạch lạc trong tạo lập văn bản

B - CHUẨN BỊ :

GV: soạn giáo án

HS : Trả lời câu hỏi trong SGK

C – PHƯƠNG PHÁP

Thuyết trình, phát vấn, nhóm học tập......

D- TIẾN TRÌNH DẠY – HỌC:

1. Ổn định tổ chức:

2. Kiểm tra bài cũ :

? Bố cục là gì ? Bố cục gồm có những phần nào ? Nội dung từng phần ?

? Để bố cục của văn bản rành mạch, hợp lí thì cần phải có những điều kiện gì ?

3.Bài mới

Nói đến bố cục là nói đến sự sắp đặt, sự phân chia, nhưng văn bản cần phải đảm bảo tính liên kết . Vậy làm thế nào để văn bản vẫn được phân chia rành mạch mà lại không mất đi sự liên kết chặt chẽ với nhau ? Để giải thích vấn đề này chúng ta cùng nhau tìm hiểu bài : Mạch lạc ...

Hoạt động của GV và HS

Nội dung kiến thức

GV: Mạch lạc trong đông y vốn có nghĩa là mạch máu trong cơ thể người. ? Em hiểu mạch lạc trong văn bản có nghĩa như thế nào ? H : Trôi chảy thành dòng, thành mạch, làm cho các phần của văn bản thống nhất lại ?Vậy mạch lạc trong văn bản là gì ? ? Chủ đề của truyện là gì ? ? Chủ đề ấy có xuyên suốt các chi tiết, sự việc để trôi chảy thành dòng, thành mạch qua các phần, các đoạn của truyện không? ? Các từ ngữ trong truyện có góp phần tạo ra cái dòng mạch xuyên suốt ấy không ? ? Các cảnh trong những thời gian, không gian khác nhau có góp phần làm cho dòng mạch ấy trôi chảy liên tục và thống nhất trong 1 chủ đề không ? GV : Từ ngữ, sự việc đó là các yếu tố làm cho chủ đề nổi bật. Nói cách khác là chủ đề đã xuyên suốt, thấm sâu vào các yếu tố đó ? Một văn bản có tính mạch lạc là văn bản như thế nào ? Hs đọc ghi nhớ Đọc kĩ văn bản Mẹ tôi . ? Xác định chủ đề của văn bản ? ? Các từ ngữ, sự việc trong văn bản có phục vụ cho chủ đề ấy không ? ? Văn bản này đã có tính mạch lạc chưa ? HS đọc văn bản Lão nông và các con . ? Em hãy xác định chủ đề của văn bản ? ? Chủ đề này có xuyên suốt bài thơ không? Hãy chỉ ra sự xuyên suốt đó ? ? Văn bản này có tính mạch lạc chưa ?

I - Mạch lạc và những yêu cầu về mạch lạc trong văn bản: 1 - Mạch lạc trong văn bản : - Là sự tiếp nối các câu, các ý theo 1 trình tự hợp lí trên 1 ý chủ đạo thống nhất .=> văn bản cần phải mạch lạc . 2 - Các điều kiện để văn bản có tính mạch lạc : - VD : Tìm hiểu tính mạch lạc trong Văn bản “ Cuộc chia tay của những con búp bê ” ? + Chủ đề : Cuộc chia tay của 2 anh em Thành –Thuỷ khi cha mẹ li hôn . => xuyên suốt + Từ ngữ : Chia tay, chia đồ chơi, chia rẽ, xa cách, khóc ... + Các sự việc : Trong hiện tại - qúa khứ, ở nhà - ở trường . => Thống nhất - Văn bản có tính mạch lạc là : + Các phần, các đoạn , các câu trong văn bản đều nói về một đề tài, biểu hiện 1 chủ đề chung xuyên suốt. + Các phần, các đoạn, các câu trong văn bản được tiếp nối theo một trình tự rõ ràng, hợp lí làm cho chủ đề liền mạch . * Ghi nhớ : SGK ( 32 ) II - Luyện tập : * Bài 1a : Tính mạch lạc trong văn bản “ Mẹ tôi ” - Chủ đề: ca ngợi hình ảnh người mẹ - Các từ ngữ: mẹ, con, ngày khai trường, vở, bút, thước... - Sự việc : En-ri-cô thiếu lễ độ với mẹ Bố viết thư cảnh báo En-ri-cô Hình ảnh người mẹ hi sinh vì con -> Các từ ngữ, sự việc đều phục vụ cho chủ đề . => Văn bản có tính mạch lạc 2- Bài 1b : Lão nông và các con - Chủ đề : Lao động là vàng - Chủ đề này xuyên suốt bài thơ làm cho các phần liền mạch với nhau : + 2 câu đầu - MB : nêu chủ đề + Đoạn giữa ( Kho vàng chôn dưới đất . Kho vàng do sức lđ của con người làm nên : lúa tốt ) - TB: phát triển ý ở chủ đề + 4 câu cuối - Kết bài : Nhấn mạnh chủ đề để khắc sâu . => văn bản có tính mạch lạc

4 Củng cố, hướng dẫn- GV hệ thống lại kiến thức : Mạch lạc trong văn bản và các điều kiện để văn bản có tính mạch lạc

Làm bài tập và soạn bài “Những câu hát về tình cảm gia đình ”