Viết đoạn văn trình bày luận điểm, ngữ văn 8

[Văn Học]

Tuần 27, Tiết 102

VIẾT ĐOẠN VĂN TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM

​

A. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức:

- HS nhận biết, phân tích đợc cấu trúc của đoạn văn nghị luận.

- Biết cách viết đoạn văn trình bày luận điểm theo 2 phơng pháp diễn dịch và quy nạp.

2. Kĩ năng:

- Viết đoạn văn diễn dịch, quy nạp.

- Lựa chọn ngôn ngữ diễn đạt trong đoạn văn nghị luận

- Viết 1 đoạn văn nghị luận trình bày luận điểm có độ dài 90 chữ về 1 tác phẩm v.học hoặc vấn đề chính trị hoặc xã hội

3. Thái độ: Suy nghĩ, lựa chọn cách viết phù hợp.

4. Năng lực: Tư duy sáng tạo, giải quyết vấn đề, hợp tác…

B. CHUẨN BỊ.

1.GV: Giáo án theo chuẩn kiến thức kĩ năng, đoạn văn mẫu.

2. HS: Trả lời các câu hỏi SGK.

C. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY- HỌC:

1. ổn định tổ chức.

Lớp​	Sĩ số​	Ngày dạy​	Điều chỉnh​
8A1​			​
8A2​			​
8A3​			​

2. Kiểm tra kiến thứcũ: 5’? Luận điểm là gì? các luận điểm trong bài văn phải đảm bảo những yêu cầu gì

3. Bài mới:

Hoạt động 1: Khởi động. Thời gian: 3phút​

H: Trong chương trình Ngữ Văn lớp 7 và lớp 8, các em đã được học rất nhiều VB nghị luận.Vậy theo các em, những yếu tố nào tạo nên 1 bài văn nghị luận?

- HS: Luận điểm, luận cứ (dẫn chứng, lí lẽ) và cách lập luận.

- GV: Luận điểm, L.cứ và cách lập luận là đặc trưng cơ bản của bài văn nghị luận. Vậy các em đã có những hiểu biết đầy đủ về luận điểm chưa? Bài học hôm nay sẽ giúp các em tự đánh giá điều đó.

Hoạt động 2: Hình thành kiến thức. Thời gian: 25 phút​

HĐ của GV ​	HĐ HS ​	Nội dung
? Nhắc lại thế nào là câu chủ đề. - là câu nêu nội dung, t tởng, quan điểm chính trong đoạn văn ? Mỗi đoạn văn gồm mấy câu ? xác định câu chủ đề của mỗi đoạn văn ? Vị trí của câu chủ đề. ? các câu còn lại làm n/vụ gì? ?em có nhận xét gì về mối liên kết các câu trong đoạn văn ? ? Theo em 2 đoạn văn trên đợc viết theo cách nào	HĐ chung HĐ chung HĐ chung HĐ chung HĐ chung	I. Trình bày luận điểm thành một đoạn văn nghị luận. 1. Ví dụ a, VD1+2
Chiếu dời đô - ĐV gồm 6 câu - Câu chủ đề: câu 6 (cuối đoạn văn) - Các câu còn lại: phân tích, giải thích để đi đến nội dung đợc khẳng định trong câu chủ đề - Mối liên kết giữa các câu: chặt chẽ -> Đoạn văn trình bày theo cách quy nạp	Tinh thần yêu nước - ĐV gồm 5 câu - Câu chủ đề: câu 1 (đầu đoạn văn ) - Các câu còn lại: chứng minh làm rõ nội dung của câu chủ đề - Mối liên kết giữa các câu: chặt chẽ -> Đoạn văn trình bày theo cách diễn dịch
? Nhắc lại: Thế nào là trình bày nội dung đoạn văn theo cách quy nạp ? Vẽ sơ đồ cho đoạn văn trên theo cách quy nạp Phân tích MQH giữa các câu: 1,2,3,4,5 với Câu chủ đề (VB “ Chiếu dời đô”) - Vốn là kinh đô cũ -> Vị trí trung tâm trời đất -> Thế đất quý hiếm (rồng cuộn hổ ngồi) -> dân c đông đúc, muôn vật phong phú tốt tơi -> Nơi thắng địa => Xứng đáng là kinh đô muôn đời ? Nhận xét gì về các luận cứ và cách lập luận - Luận cứ đầy đủ, toàn diện - Lập luận mạch lạc, chặt chẽ, đầy sức thuyết phục ? Hãy chỉ rõ trình tự lập luận để làm rõ LĐ trong ĐV (“Tinh thần...”) - Đồng bào => Theo lứa tuổi (cụ già, nhi đồng, trẻ thơ); theo không gian vùng, miền (kiều bào nớc ngoài, vùng bị tạm chiếm trong nớc, miền ngợc, miền xuôi); theo vị trí công tác, ngành nghề, nhiệm vụ đợc giao (chiến sĩ ngoài mặt trận, công chức ở hậu phơng, phụ nữ - bà mẹ, công nhân, nông dân, điền chủ) ? Nhận xét cách lập luận - Dẫn chứng toàn diện, đầy đủ; lập luận vừa khái quát vừa cụ thể ? Nhắc lại khái niệm đoạn văn trình bày theo cách diễn dịch? Vẽ sơ đồ ? Qua 2 VD -> 2 câu chủ đề ttrong 2 đoạn văn có ý nghĩa ntn đối với 2 đoạn văn nghị luận - là câu nêu luận điểm ? Vậy khi trình bày luận điểm trong đoạn văn nghị luận cần chú ý điều gì? ? Nhớ lại kiến thức lớp 7 cho biết lập luận là gì? - là cách trình bày sắp sếp các luận điểm, luận cứ trong đoạn văn ? Xác định luận điểm của đoạn văn? ? Câu chủ đề đặt ở vị trí nào? Vậy đoạn văn trên đã viết theo kiểu nào? - Câu chủ đề năm ở cuối đoạn: "Cho thằng nhà giàu.... nó ra" (quy nạp) ? cách lập luận trong đoạn văn ntn? - cách sắp xếp luận cứ (lí lẽ và dẫn chứng) theo 1 trình tự phù hợp 1.vợ chồng NQ thích chó…yêu gia xúc 2. vợ chồng NQ đùng đùng giở giọng chó má với mẹ con chị Dậu ? Cách lập luận này có tác dụng gì? - Cách lập luận này có tác dụng rất lớn đến việc chứng minh và làm rõ luận điểm: bản chất chó má của giai cấp địa chủ. ? Em có nhận xét gì về việc sắp xếp các ý trong đoạn văn vừa dẫn? - Sắp xếp ý của tg rất chặt chẽ không thể đảo, đổi tuỳ tiện. ? Nếu tác giả xếp nhận xét “Nghị Quế đùng đùng giở giọng …....” lên trên và đa nhận xét “vợ chồng địa chủ….sóc” xuống dới thì hiệu quả của đoạn văn sẽ bị ảnh hởng nh thế nào? ®làm cho luận điểm mờ nhạt lỏng lẻo. - Những cụm từ trên đặt bên nhau làm cho đoạn văn vừa xoáy vào luận điểm, vào vấn đề, mà làm cho bản chất chó đểu, bản chất thú vật của bọn địa chủ hiện ra bằng hình ảnh với cái nhìn khách quan và khinh bỉ của ngời phê bình. ? Vậy khi trình bày luận điểm trong đoạn văn nghị luận ta cần phải lu ý điều gì nữa. - Luận điểm, luận cứ đợc trình bày theo 1 trình tự hợp lý, chặt chẽ, luận điểm. - Diễn đạt trong sáng hấp dẫn - thuyết phục.	HĐ chung Thảo luận cặp đôi (2p) Trình bày HĐ chung HĐ chung HĐ chung HĐ chung HĐ chung HĐ chung HĐ chung HĐ chung	b. VD 3: . Ghi nhớ

*. Hoạt động 3: Luyện tập. Thời gian:12phút​

Bài tập 2 : - Câu chủ đề : Tôi thấy… tinh lắm (câu đầu của đoạn) -2 luận cứ: + Tố Hữu đã ghi đợc đôi nét thần tình về cảnh sinh hoạt chốn quê hơng + thơ Tố Hữu đa ta vào 1 thế giới…trao cho cảnh vật - Luận điểm : Tế Hanh là một nhà thơ tinh tế - Nhận xét : Các luận cứ đợc sắp xếp theo trình tự tăng tiến, càng sâu, cao, càng tinh tế dần. Nhờ vậy mà ngời đọc càng thấy hứng thú tăng dần khi đọc phê bình thơ của Hoài Thanh Bài tập 4 : * Gợi ý : Để triển khai cho luận điểm: Học phải kết hợp với làm bài tập thì mới hiểu bài, cần có các luận cứ sau: - Làm bài tập chính là thực hành bài học lý thuyết, làm cho kiến thức lý thuyết đợc nhận thức sâu hơn, bản chất hơn - Làm bài tập làm cho việc nhớ kiến thức dễ dàng hơn - Làm bài tập và rèn luyện các kỷ năng t duy,đặc biệt là t duy phân tích, tổng hợp, so sánh… - Vì vậy nhất thiết học phải kết hợp với làm bài tập thì sự học mới đầy đủ và vững chắc * Nhóm 2 : Gồm các luận cứ - Học vẹt và học thuộc lòng, có khi không cần hiểu, hoặc hiểu lơ mơ - Học vẹt rất chóng quên, khó có thể tận dụng thành công những điều đã học trong thực tế - Học vẹt mất thời gian, chẳng đem lại hiệu quả thiết thực - Học còn làm cừu mòn năng lực t duy, suy nghĩ - Bởi vậy không nên theo cách học vẹt, mà học phải trên cơ sở hiểu, gắn với nhận thức đúng về sự vật, vấn đề * Nhóm 3 : Gồm các luận cứ - Luận cứ 1 : Mục đích của văn giải thích, viết ra để ngời đọc hiểu rõ hơn một vấn đề một luận điểm nào đó - Luận cứ 2 : Giải thích càng khó hiểu thì viết càng xa mục đích đã đề ra, ngời đọc cũng nh chẳng thấy lối ra - Luận cứ 3 : Giải thíc càng dễ hiểu thì ngời đọc càng dễ hiểu, dễ nhớ dễ làm theo - Luận cứ 4 : Văn giải thích nhất thiết phải viết cho dễ hiểu -Luận cứ 5 : Nghĩa là viết ngắn gọn, giải thích rõ ràng, cụ thể, kèm theo ví dụ, chứng minh…

HĐ chung Thảo luận theo dãy bàn (3P) Trình bày

II. Luyện tập Bài tập 2 : Bài tập 4 :

*. Hoạt động 4: Vận dụng.Thời gian: 5p’​

? Viết 1 đoạn văn khoảng 3 đến 5 câu trình bày cho luân điểm. Học là gì - HS viết, trình bày - Gv cho nhận xét, sửa.

*. Hoạt động 5: tìm tòi, mở rộng. Thời gian:1p​

- GV: Tìm một số đoạn văn có cách trình bày luận điểm như trên nói ở trên (Hoàn thiện ở nhà) - Giáo viên khái quát nội dung bài học, dặn: Học và làm bài tập soạn bài: Bàn luận về phép học

Rút kinh nghiệm: …...............................................................................................................
…………………………………………………………………………………….