Giáo án môn Tin học lớp 11, tiết 44+45: Ví dụ về cách viết và sử dụng chương trình con

[Văn Học]

TIẾT 44 + 45: VÍ DỤ VỀ CÁCH VIẾT VÀ SỬ DỤNG CHƯƠNG TRÌNH CON

I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức:

- Biết được cấu trúc chung và vị trí của thủ tục trong chương trình.

- Phân biệt được tham số giá trị và tham số biến.

- Nắm được khái niệm về biến toàn cục và biến cục bộ.



2. Kĩ năng:

- Nhận biết được các thành phần trong đầu của thủ tục.

- Nhận biết được hai loại tham số hình thức trong đầu của thủ tục.

- Biết cách khai báo hai loại chương trình con cùng với tham số hình thức của chúng.

- Sử dụng đúng lời gọi chương trình con trong thân chương trình chính.

- Phân biệt được khác nhau cơ bản của hàm và thủ tục.

- Phân biệt và sử dụng đúng biến toàn cục và biến cục bộ.

3. Thái độ:

- Rèn luyện các phẩm chất của người lập trình như tinh thần hợp tác, làm việc theo nhóm, tuân thủ yêu cầu vì một công việc chung.

II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
1. Chuẩn bị của giáo viên

- Máy vi tính và máy chiếu projector để giới thiệu ví dụ.

2. Chuẩn bị của học sinh

- Sách giáo khoa.

III. HOẠT ĐỘNG DẠY-HỌC
1. Ổn định tổ chức

Lớp​	Ngày dạy​	Sĩ số​	Họ tên học sinh vắng​	Ghi chú​
​	​	​	​	​
​	​	​	​	​
​	​	​	​	​
​	​	​	​	​
​	​	​	​	​
​	​	​	​	​
​	​	​	​	​
​	​	​	​	​
​	​	​	​	​

2. Kiểm tra bài cũ

3. Dạy bài mới

Hoạt động 1: Tìm hiểu cấu trúc chung và vị trí của thủ tục trong chương trình chính.

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN​

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH​

1. Giới thiệu ví dụ mở đầu. - Chiếu chương trình ví dụ lên bảng (Ví dụ VD-thutuc1, trang 96). Giới thiệu cho học sinh cấu trúc thủ tục vị trí khai báo của thủ tục, lời gọi thủ tục. 2. Tìm hiểu cấu trúc thủ tục. - Hỏi: Vị trí của thủ tục nằm ở phần nào trong chương trình chính? - Hỏi: Cấu trúc của thủ tục gồm mấy phần? - Hỏi: Phân biệt giống và khác nhau giữa chương trình con và chương trình chính? - Giới thiệuc cấu trúc chung của thủ tục. Procedure tên_thủ_tục(danh sách các tham số); Các khai báo của thủ tục; Begin Các lệnh của thủ tục; End; - Lời gọi thủ tục ta viết ở phần nào trong chương trình? 3. Tìm hiểu tham số hình thức và tham số thực sự. - Chiếu ví dụ 2, VD_thutuc2, sách giáo khoa trang 98. - Yêu cầu học sinh nhận xét về thủ tục ve_hcn của ví dụ này với ví dụ trước. - Diễn giải: Khai báo này cho phép thủ tục ve_hcn thực hiện vẽ được nhiều hình chữ nhật có kích thước khác nhau. - Hỏi: Quan sát chương trình cho biết, trong chương trình chính ta vẽ được tất cả bao nhêu hình chữ nhật. - Tham số chdai, chrong được gọi là tham số hình thức. - Trong lời gọi thủ tục các tham số hình thức được thay bằng các tham số thực sự. - So sánh các tham số của lời gọi ve_hcn(5,10); và ve_hcn(a,b); 4. Tìm hiểu tham số giá trị và tham số biến. - Diễn giải: Tham số có hai chức năng: đưa dữ liệu vào cho chương trình con hoặc đưa dữ liệu chương trình con tìm được ra. - Hỏi: Các tham số trong ví dụ 2 thuộc loại nào? - Chiếu chương trình VD_thambien1, sách giáo khoa trang 99. - Hỏi: Các tham số x,y thuộc loại nào? - Diễn giải: Trong lời gọi thủ tục, các tham số hình thức được thay bằng các tham số thực sự tương ứng là tên các biến chứa dữ liệu ra được gọi là các tham số biến. - Hỏi: x, y là tham số giá trị hay tham số biến? - Hỏi: Có nhận xét gì khi khai báo tham số hình thức là tham trị và tham biến? - Chiếu vd_thambien2 và giải thích để học sinh thấy được sự khác biệt giữa tham số giá trị và tham số biến

1. Quan sát, theo dõi ví dụ. 2. Quan sát ví dụ, suy nghĩ và trả lời. - Nằm ở phần khai báo, sau phần khai báo biến. - Ba phần: Tên thủ tục, khai báo của thủ tục và phần thân của thủ tục. - Giống: Cấu trúc chung. - Khác: Trong phần tên: Từ khóa đặt tên Procedurre, có các tham số. - Quan sát và ghi nhớ cấu trúc chung. Trong phần thân kết thúc End; - Trong phần thân của chương trình chính. 3. Quan sát ví dụ trên bảng. - Thủ tục ve_hcn ở ví dụ này có các tham số chdai, chrong - Vẽ được 6 hình chữ nhật. - Tham số thực sự trong thủ tục ve_hcn(5,10); là các hằng số còn trong thủ tục ve_hcn(a,b); là các biến. 4. Theo dõi và trả lời - Đưa dữ liệu vào cho chương trình con xử lý. - Đưa dữ liệu sau khi chương trình con xử lý ra ngoài. - Là tham số biến. - Khi khai báo tham số biến ta đặt từ khóa var trước các tham số đó.

2.Hoạt động 2: Tìm hiểu cấu trúc chung và vị trí của hàm trong chương trình chính.

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN​

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH​

1. Nhắc lại kiến thức cũ về hàm chuẩn. - Hỏi: Hãy kể tên một số hàm chuẩn đã học và cách sử dụng chúng. 2. Giới thiệu cấu trúc chung và vị trí của hàm trong chương trình chính. - Hỏi: So sánh sự giống và khác nhau của hàm và thủ tục. 3. Tìm hiểu hàm thông qua ví dụ - Chiếu chương trình ví dụ rutgon_phanso, sách giáo khoa trang 101. - Hỏi: Trong chương trình có mấy hàm. - Hàm UCLN(x,y) dùng để làm gì? - Hỏi: Lời gọi hàm ở đâu? - Hỏi: Có gì khác với thủ tục trong lời gọi hàm. - Chiếu chương trình ví dụ 2, Minbaso, sách giáo khoa, trang 102. - Hỏi: Trong chương trình có bao nhiêu hàm? chức năng của hàm? - Có bao nhiêu lời gọi hàm trong chương trình chính? 4. Tìm hiểu về biến cục bộ và biến toàn bộ. - Chiếu chương trình ví du 2: Rutgon_phanso lên bảng. - Hỏi: Có những biến nào được sử dụng trong chương trình? Các biến đó được khai báo ở chỗ nào trong chương trình? - Diễn giải: Biến tuso, mauso, A có ảnh hưởng trong toàn bộ chương trình. Biến Sodu chỉ ảnh hưởng trong thân chương trình con. - Yêu cầu học sinh: Phân biệt sự giống nhau và khác nhau của biến toàn bộ và biến cục bộ.

1. Suy nghĩ và trả lời. - Hàm ABS(), SQRT(), ROUND()... - Viết tên hàm cần gọi và các tham số. - Lời gọi hàm được viết trong biểu thức như một toán hạng, thậm chí là tham số của một hàm khác. 2. Quan sát cấu trúc chung. - Giống: Có cấu trúc tương tự, có các tham số... - Khác: Tên hàm phải quy đinh kiểu dữ liệu; Trong thân hàm phải có lệnh Tên_hàm:=biểu_thức; Bắt đầu của hàm là từ Function 3. Quan sát ví dụ và trả lời. - Một hàm UCLN, dùng để tìm ước số chung lớn nhất của hai số X, Y. - Lệnh A:=UCLN(tuso,mauso); - Lời gọi hàm phải được đặt trong một lệnh hoặc trong một lời gọi chương trình con khác. - Quan sát chương trình ví dụ - Có một hàm được khai báo. - Hàm được sử dụng hai lần. - Kết quả của hàm lại là đầu vào cho chính hàm đó trong lần gọi thứ hai. 4. Quan sát lại các ví dụ - Quan sát chương trình của giáo viên - Có các biến: tuso, mauso, A, sodu - Các biến: tuso, mauso, A được khai báo trong chương trình chính - Các biến: sodu được khai báo trong chương trình con. - Biến cục bộ: có ảnh hưởng trong chương trình con, được khai báo trong phần khai báo của chương trình con. - Biến toàn bộ: có phạm vi ảnh hưởng trong toàn bộ chương trình, được khai báo trong phần khai báo của chương trình chính.

IV. ĐÁNH GIÁ CUỐI BÀI