giáo án Ngữ văn 11 tuần 20: Nghĩa của câu, Nghị luận xã hội

[Giao Vien]

Giáo án Ngữ văn lớp 11 tuần 20: Nghĩa của câu, Nghị luận xã hội sẽ giúp các em hiểu được khái niệm “ nghĩa sự việc”, “nghĩa tình thái” – hai thành phần nghĩa của câu. Biết vận dụng hiểu biết về nghĩa của câu vào việc phân tích và tạo lập câu. Bên cạnh đó, hiểu chi tiết về nghĩa của câu qua phần tiếng việt.

Ngày soạn: /12/202
Ngày dạy:

Tiết 69 - 70 :TT tiêt dạy theo KHDH

NGHĨA CỦA CÂU​

1. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT

Giúp HS:
1.Kiến thức
- Hiểu được khái niệm “ nghĩa sự việc”, “nghĩa tình thái” – hai thành phần nghĩa của câu
- Biết vận dụng hiểu biết về nghĩa của câu vào việc phân tích và tạo lập câu.
2. Kĩ năng :
nhận diện phân tích nghĩa tình sự việc, nghĩa tình thái trong câu ; kĩ năng viết đoạn văn
3. Thái độ: ý thức vận dụng viết câu văn đoạn văn biểu lộ nghĩa tình thái
4. Những năng lực cụ thể học sinh cần phát triển:
- Năng lực thu thập thông tin liên quan đến nghĩa của câu
- Năng lực đọc – hiểu văn bản để tìm nghĩa của câu
- Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận nghĩa của câu
- Năng lực sử dụng công nghệ thông tin để tóm tắt , vẽ sơ đồ tư duy bài học
- Năng lực tạo lập văn bản nghị luận.
B. THIẾT KẾ BÀI HỌC
I. SỰ CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
1. Sự chuẩn bị của Giáo viên
- SGK, SGV, tài liệu tham khảo, soạn giảng khoa học theo hướng đổi mới phát huy năng lực học sinh.
- Tâm thế giảng dạy phù hợp
2. Sự chuẩn bị của Học sinh
- Chuẩn bị bài vở kĩ lưỡng trước khi tới lớp
- Ý thức học tập nghiêm túc
II. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
1. Ổn định tổ chức lớp học
2. Bài mới
HĐ Khởi động.
-Mục tiêu: HS hứng khởi, có động lực, nhu cầu tìm hiểu kiến thức mới của bài học.
-Phương tiện: Máy chiếu.
-Phương pháp, kĩ thuật: kể nhanh, tư duy nhanh, trình bày một phút.

CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH:
- GV giao nhiệm vụ: Dựa vào kiến thức đã học về cac thành phần câu trong chương trình Ngữ văn 9, em hãy điền vào chỗ trống các câu sau:
(1)……………….được dùng để thể hiện cách nhìn của người nói đối với sự việc được nói đến trong câu.
(2)……………….được dùng để bộc lộ tâm lí của người nói (vui, buồn, mừng, giận...).
(3)………………là những bộ phận không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu nên được gọi là thành phần biệt lập.
- HS thực hiện nhiệm vụ:
- HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ: (1)Thành phần tình thái – (2)Thành phần cảm thán –(3) Các thành phần tình thái, cảm thán
Từ đó, giáo viên giới thiệu Vào bài: Trong phần Ghi nhớ sách Ngữ văn 9, tâp hai, NXB Giáo dục Hà Nội, 2005 đã tổng kết tác dụng thành phần tình thái và thành phần cảm thán trong câu. Để thấy rõ hơn 2 thành phần nghĩa này, chúng ta đi vào tìm hiểu bài NGHĨA CỦA CÂU.



HĐ Hình thành kiến thức.

-Mục tiêu: HS thực hiện nhiệm vụ để nắm vững:
+khái niệm “ nghĩa sự việc”, “nghĩa tình thái” – hai thành phần nghĩa của câu
+Biết vận dụng hiểu biết về nghĩa của câu vào việc phân tích và tạo lập câu.
-Phương tiện: Sách giáo khoa.
-Phương pháp, kĩ thuật: hoạt động nhóm, trình bày một phút,

Hoạt động của GV và HS

Nội dung cần đạt

Hoạt động 1 : Tìm hiểu mục I. Hai thành phần nghĩa của câu HS đọc mục I.1 SGK và trả lời câu hỏi tìm hiểu. GV định hướng và chuẩn xác kiến thức. Hoạt động nhóm : * CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH: - Giáo viên giao nhiệm vụ - HS thảo luận khoảng 5 phút - Đại diện mỗi nhóm trình bày sản phẩm của nhóm mình. - Các nhóm khác nhận xét chéo. - GV nhận xét vàchuẩn kiến thức. NHIỆM VỤ CỤ THỂ : + Nhóm 1 : So sánh cặp câu a1- a2 + Nhóm 2 : So sánh cặp câu b1- b2 Từ sự so sánh trên em rút ra nhận định gì? HS trả lời, GV chốt kiến thức. Hoạt động 2: Tìm hiểu mục II. Nghĩa sự việc HS đọc mục II. SGK và trả lời các câu hỏi: - Nghĩa sự việc là gì? - Có những nghĩa sự việc nào? HS trả lời. GV chuẩn xác kiến thức. Bài tập trả lời nhanh: GV treo bảng phụ ghi những câu văn, câu thơ. GV yêu cầu HS trả lời nhanh nghĩa sự việc trong các câu. - Nghĩa sự việc của câu thường được biểu hiện nhờ những thành phần ngữ pháp nào của câu? HS đọc ghi nhớn SGK. Hoạt động 3: Hướng dẫn HS luyện tập Hoạt động nhóm: CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH: -GV giao nhiệm vụ cho các nhóm. -Các nhóm thảo luận và cử đại diện trình bày. - GV nhận xét và cho điểm. - Nhóm 1: Bài tập 1 - 4 câu đầu - Nhóm 2: Bài tập 1- 4 câu cuối - Nhóm 3: Bài tập 2 - Nhóm 4: Bài tập 3. (Hết tiết 1, chuyển sang tiết 2) Hoạt động 1 : Tìm hiểu Nghĩa tình thái. HS đọc mục III.SGK và trả lời câu hỏi. - Nghĩa tình thái là gì ? - Các trường hợp biểu hiện của nghĩa tình thái? GV hướng dẫn HS các ví dụ SGK và lấy thêm các ví dụ trong « Hầu trời » - Tản Đà. HS đọc ghi nhớ SGK. Hoạt động 2 : Hướng dẫn HS luyện tập -Trao đổi ,thảo luận nhóm làm bài tập. -HS thảo luận, cử đại dện trình bày. -GV nhận xét, chốt kiến thức. Nhóm 1 : Bài tập 1. Nhóm 2 : Bài tập 2 Nhóm 3 : Bài tập 3. Nhóm 4: Bài tập 4.

I. Hai thành phần nghĩa của câu. 1. Tìm hiểu ngữ liệu:. + Cặp câu a1/ a2 đều nói đến một sự việc. Câu a1 có từ hình như: Chưa chắc chắn. Câu a2 không có từ hình như: thể hiện độ tin cậy cao. + Cặp câu b1/ b2 đều đề cập đến một sự việc. Câu b1 bộc lộ sự tin cậy. Câu b2 chỉ đề cập đến sự việc. 2. Kết luận. - Mỗi câu thường có hai thành phần nghĩa: Thành phần nghĩa sự việc và thành phần nghĩa tình thái. - Các thành phần nghĩa của câu thường có quan hệ gắn bó mật thiết. Trừ trường hợp câu chỉ có cấu tạo bằng từ ngữ cảm thán. II. Nghĩa sự việc. - Nghĩa sự việc của câu là thành phần nghĩa ứng với sự việc mà câu đề cập đến. - Nghĩa sự việc trong câu rất đa dạng: + Câu biểu hiện hành động. + Câu biểu hiện trạng thái, tính chất, đặc điểm. + Câu biểu hiện quá trình. + Câu biểu hiện tư thế. +Câu biểu hiện sự tồn tại. + Câu biểu hiện quan hệ. - Nghĩa sự việc của câu thường được biểu hiện nhờ những thành phần như chủ ngữ, vị ngữ, trạng ngữ, khởi ngữ và một số thành phần phụ khác. * Ghi nhớ: SGK III. Luyện tập. Bài tập1: - câu 1: Sự việc – trạng thái - câu 2: Sự vịêc - đặc điểm - câu 3: Sự việc - quá trình - câu 4: Sự việc - quá trình - câu 5: Trạng thái - đặc điểm - câu 6: Đặc điểm - tình thái - câu 7: Tư thế - câu 8: Sự việc - hành động Bài tập 2: a. - Nghĩa sự việc: Xuân là người danh giá nhưng cũng đáng sợ. - Nghĩa tình thái: thái độ dè dặt khi đánh giá về Xuân qua từ :kể, thực, đáng b. Nghĩa sự việc: hai người đều chọn nhầm nghề. Nghĩa tình thái: sự phỏng đoán về sự việc chưa chắc chăn qua từ “ có lẽ” c. Nghĩa sự việc: mình và mọi người đề phân vân về đức hạnh của con gái mình . Nghĩa tình thái: khẳng định sự phân vân về đức hạnh sự phân vân về đức hạnh của cô gái mình: “dễ, chính ngay mình” Bài tập 3. - Phương án 3. III. Nghĩa tình thái. 1. Khái niệm: - Nghĩa tình thái biểu hiện thái độ, sự đánh giá của người nói đối với sự việc hoặc đối với người nghe. 2. Các trường hợp biểu hiện của nghĩa tình thái. a. Sự nhìn nhận đánh giá và thái độ của người nói đối với sự việc được đề cập đến trong câu. - Khẳng định tính chân thực của sự việc VD : Thật hồn !Thật phách ! Thật thân thể. - Phỏng đoán sự việc với độ tin cậy cao hoặc thấp. VD : Trời lại phê cho : « Văn thật tuyệt » Văn trần được thế chắc có ít. - Đánh giá về mức độ hay số lượng đối với một phương diện nào đó của sự việc. - Đánh giá sự việc có thực hay không có thực đã xảy ra hay chưa xảy ra. VD : Những áng văn con in cả rồi. - Khẳng định tính tất yếu, sự cần thiết hay khả năng của sự việc. VD : Bẩm quả có tên Nguyễn Khắc Hiếu. b. Tình cảm, thái độ của người nói đối với người nghe. - Tình cảm thân mật, gần gũi. - Thái độ bực tức, hách dịch. - Thái độ kính cẩn. 3. Ghi nhớ : SGK. IV. Luyện tập. Bài tập 1. ​ Nghĩa sự việc Nghĩa tình thái a. Hiện tượng nắng mưa ở hai miền khác nhau. Chắc: Phỏng đoán độ tin cậy cao b. ảnh của mợ Du và thằng Dũng Rõ ràng là: Khẳng định sự việc c. cái gông Thật là: Thái độ mỉa mai d. Giật cướp, mạnh vì liều Chỉ: nhấn mạnh; đã đành: Miễn cưỡng. Bài tập 2. - Nói của đáng tội: Rào đón đưa đẩy. - Có thể: Phóng đoán khả năng - Những: Đánh giá mức độ cao( tỏ ý chê đắt). - Kia mà: Trách móc( trách yêu, nũng nịu ) Bài tập 3. - câu a: Hình như - câu b: Dễ - câu c: Tận Bài tập 4: Đặt câu: Bây giờ chỉ 8h là cùng. phỏng đoán mức độ tối đa. Chả lẽ nó làm việc đó. chưa tin vào sự việc.

Trên đây là Giáo án Ngữ văn lớp 11 tuần 20 được soạn chi tiết nhất
Tài liệu đầy đủ, chi tiết và miễn phí tải xuống tại file doc dưới đây:
Tham khảo nhiều hơn tại: https://giaoanchuan.com/