Ôn tập luyện từ và câu - lớp 5

[Thần Đồng]

TỪ ĐỒNG NGHĨA: Là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau.
1. Từnào dưới đây đồng nghĩa với từ“lướt thướt”: A. Lượt là B. Lượt thượt C. Lướt mướt D. Lụa là
2. Thay từ đồng nghĩa với từ"qua đời" trong câu "Rạng sáng thì ông lão qua đời" mà nghĩa của câu không thay đổi. Từ em thay thế là:..............................................................................................
3. Trong câu: “Suốt đêm, anh không hề chợp mắt; anh vừa âu yếm cầm tay ông cụ vừa thì thầm những lời vỗ về, an ủi bên tai ông.” Từ nào đồng nghĩa với từ "âu yếm"?
..............................................................................................................................................................
4. Em hãy thay từ in đậm trong câu sau: “Ven rừng, rải rác những cây lim đã trổ hoa vàng, những cây vải thiều đã đỏ ối những quả.” bằng một từ đồng nghĩa. Từ em thay thế là:..............................................................................................
5. Các từđồng nghĩa với từ“hiền” trong câu“Súng gươm vứt bỏ lại hiền như xưa” là: A. Hiền hòa, hiền hậu, lành, hiền lành B. Hiền lành, nhân nghĩa, nhận đức, thẳng thắn. C. Hiền hậu, hiền lành, nhân ái, trung thực. D. Nhân từ, trung thành, nhân hậu, hiền hậu.
6. Dòng nào dưới đây là nhóm các từđồng nghĩa ?
A. lung linh, long lanh, lóng lánh, mênh mông. B. vắng vẻ, hiu quạnh, vắng ngắt, lung linh.
C. bao la, mênh mông, thênh thang, bát ngát. D. lung linh, long lanh, vắng vẻ, hiu quạnh.
7. Từnào dưới đây trái nghĩa với từ“im lặng”? A. Nhộn nhịp B. Tĩnh lặng C. Ồn ào D. Đông đúc
8. Cặp từ nào dưới đây là từ đồng nghĩa? A. Buồn rầu– Rầu rĩ B. Thờơ– Quan tâm C. Buồn chán –Đau thương D. Nhẹ nhàng – Dữ tợn

Nguồn: Tổng hợp

 

[Thần Đồng]

TỪ TRÁI NGHĨA: Là những có nghĩa trái ngược nhau.
1. Tìm từ trái nghĩa với mỗi từcho dưới đây:
- vô dụng # ……………………………
- khuyết điểm # ………………………………
- rách nát # ……………………………
- hoảng hốt# …………………………………
2. Điềntừ trái nghĩathích hợp vào chỗ chấm trong các thành ngữ, tục ngữ sau:
Thức ………. dậy sớm.
Áo rách khéo vá hơn lành …………. may.
Có ………. nớicũ.
Ba chìm bảy………… ………. thác xuống ghềnh.
Mạnh dùng sức, ……….. dùng mưu.
3. Từ nào trái nghĩa với từ“khổng lồ”? A. Tí hon B. Nhỏ nhẹ C. To kềnh D. Nhỏ nhen
4. Từnào dưới đây là từ trái nghĩa với từ“chìm” trong câu “Trăng chìm vào đáy nước”? A. trôi B. lặn C. nổi D. chảy
5. Từ trái nghĩa với “chăm chỉ” là: A. Siêng năng B. Lười biếng C. Cần cù D. Chịu khó
6. Đặt một câu trongđó có sử dụng cặp từ trái nghĩa.
..............................................................................................................................................................
7. Em hãy tìm từ trái nghĩa với từ in đậm trong câu sau:“Vòm trời cao xanh mênh mông.”. Đặt câu với từ em vừa tìm được.
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
8. Em hãy tìm một từ trái nghĩa với từ“chiến tranh” và đặt câu với từ vừa tìm được.
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................

Nguồn: Tổng hợp

 

[Thần Đồng]

TỪ ĐỒNG ÂM: Là những từ giống nhau về âm nhưng khác hẳn nhau về nghĩa.
1. Tìm 2 từđồng âm với “gian” trong từ“gian nhà”:
..............................................................................................................................................................
2. Em hãy đặt 2 câu để phân biệt từđồng âm sau: “mực”
..............................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................
3. Trong câu “Con ngựa đá con ngựa đá” từnào là đồng âm ? A. Con - con B. ngựa - ngựa C. đá - đá
4. Dòng nào dưới đây có chứa từ đồng âm ?
A. Tay em cầm tay quay.
B. Ngoài đường, các chú công nhân đang sửađường.
C. Ngoài suối, tiếng chim cuốc vọng vào đều đều… Bản làng đã thức giấc, bà con xã viên vác cuốcra đồng.
5. Trong những cặp từdưới đây, cặp từkhông đồng âm với nhau là: A. cánh đồng –chuông đồng C. đá cầu –đanh đá B. đánh cá–cá độ D. cơm chín– chín chắn
6. Dòng nào dưới đây có 2 từ gạch chân là từđồng âm? A. đất phù sa, đất mũi Cà Mau C. biển rộng, biển lúa bát ngát B. nước biển, nước Việt Nam D. nhà lá, nhà tôi có bốn người
7. Dòng nào dưới đây có cặp từ in nghiêng là từđồng âm? A. Cây bằng lăng - cây thước kẻ C. Chỗ nghỉ chân - cái chân bàn B. Mặt vỏ cây - mặt trái xoan D. Tìm bắt sâu - moi rất sâu
8. Dòng nào dưới đây có chứa từđồng âm? A. Rừng đầy tiếng chim ngân nga./ Tiếng lành đồn xa. B. Chim kêu líu ríu đủ thứ giọng./ Giọng cô dịu dàng, âu yếm. C. Cậu bé dẫn đường tinh nghịch./ Chè thiếu đường nên không ngọt.
9. Từ “trong” ở 2 cụm từ “phất phới trong gió”và “nắng đẹp trời trong” có quan hệ với nhau như thế nào? A. đồng âm B. đồng nghĩa C. nhiều nghĩa D. trái nghĩa

Nguồn: Tổng hợp

 

[Thần Đồng]

TỪ NHIỀU NGHĨA: Là từ có một nghĩa gốc và một hay một số nghĩa chuyển. Các nghĩa của từ bao giờ cũng có mối liên hệ với nhau.
1. Từ “tay” trong câu: “Xưa nay nó toàn mượn tay người khác để lấy tiếng cho mình” mang nghĩa gốc hay nghĩa chuyển? A. nghĩa gốc B. nghĩa chuyển
2. Từ“ăn”trong câu nào dưới đây được dùng với nghĩa gốc:
A. Cảgia đình tôi cùng ăn cơm.
C. Những chiếc tàu vào cảng ăn than.
B. Bác Lê lội ruộng nhiều nên bịnước ăn chân.
D. Mẹcho xe đạp ăn dầu.
3. Cặp từ nào dưới đây là từ nhiều nghĩa? A. Bàn tay –Bàn bạc
B. Bức tranh– Tranh giành
C. Biết ơn–Nhớ ơn
D. Bàn tay – Tay áo
4. Xác định từ được in đậm dưới đây mang nghĩa gốc hay nghĩa chuyển.
a. Ngoài bờ ruộng đã có bước chân người đi.  nghĩa:……………
b. Nắng vàng lan nhanh xuống chân núi rồi rải vội lên đồng lúa.  nghĩa:…………..
. 5. Hãy đặt câu có từ“chạy”:
a. Mang nghĩa gốc: ...........................................................................................................
.. b. Mang nghĩa chuyển: .......................................................................................................

Nguồn: Tổng hợp

 

[Thần Đồng]

QUAN HỆ TỪ: Là từ có tác dụng nối các từ ngữ hoặc các vế câu với nhau để thể hiện mối quan hệ giữa các từ ngữ hoặc các vế câu ấy.
1. Gạch dướiquan hệ từtrong câu dưới đây: “Nếu mà con không phải là con như thế này thì trong nhà đâu thường xuyên có hoa đẹp để thưởng thức như vậy”
- Cặp quan hệ từ trên biểu thị quan hệ: ………………………………………………
2. Gạch dưới quan hệ từ trong câu dưới đây: “Vì mọi người tích cực trồng cây nên quê hương em có nhiều cánh rừng xanh mát.”
- Cặp quan hệ từ trên biểu thị quan hệ:………………………………………………
3. Tìm cặp quan hệ từ trong câu: "Tuy hoàn cảnh gia đình khó khăn nhưng bạn Lan vẫn luôn học giỏi"
- Cặp quan hệ từ: ......................................................................................................................
- Cặp quan hệ từ trên biểu thị mối quan hệ ..............................................................................
4. Trong câu “Cháu có thểlàm được những điều kì diệu nhất nếu cháu nằm trong bàn tay một người nào đó và giúp họ làm việc”có … quan hệ từ, đó là từ:…………………………………
5. Trong câu “Phút yên tĩnh của rừng ban mai dần biến đi.” có:
A.Ba quan hệ từ.Đó là: ........................... C. Hai quan hệ từ.Đó là: .................... B.Cặp quan hệ từ.Đó là: ........................... D. Một quan hệ từ.Đó là:....................
6. Điền cặp quan hệ từ thích hợp vào chỗ trống trong câu sau: ............. mặt trời lên................. giọt sương sẽ lặng lẽ tan biến vào không khí.
7. Thay cặp quan hệ từ trong câu bằng cặp quan hệ từ khác để có câu đúng. Cho biết mối quan hệ mà nó biểu thị? “Chẳng những chúng ta biết giữvà nâng niu tình bạn mà bạn bè sẽluônởbên cạnh ta và sẽkhông rời xa đâu.”
- Câu đúng:...……………………………………………………………………………………
- Cặp quan hệ từ trên biểu thị mối quan hệ …………………………………………………….
8. Thay cặp quan hệ từ trong câu bằng cặp quan hệ từ khác để có câu đúng. Cho biết mối quan hệ mà nó biểu thị? “Mặc dù chúng ta phải biết ơn những vật chất mà mình nhận được nhưng phải biết ơn những tình cảm của người khác dành cho mình, dù rất nhỏ nhoi.”
- Câu đúng:...……………………………………………………………………………………
- Cặp quan hệ từ trên biểu thị mối quan hệ …………………………………………………….

Nguồn: Tổng hợp

 

[Thần Đồng]

MỞ RỘNG VỐN TỪ
1. Dòng nào dưới đây miêu tảđợt sóng mạnh? A. Cuồn cuộn, điên cuồng, cuộn trào. C. Cuộn trào, oàm oạp, điên cuồng. B. Lăn tăn, cuồn cuộn, ì oạp. D. Ầm ầm, lăn tăn, dữ dội.
2. Dòng nào dưới đây tả chiều rộng? A. Bất tận, vô tận, vời vợi
B. Mênh mông, bát ngát, bao la. C. Tít tắp, mênh mông, bất tận
3. Dãy từ nào dưới đây gồm 3 từ chứa tiếng “bình” đều mang nghĩa “yên ổn, không có chiến tranh”? A. bình an, bình thản, bình dân C. thanh bình, hoà bình, bình yên B. bình lặng, bình yên, bình dị D. bình yên, bình tĩnh, bình quân
4. Chọn từ thích hợp (non sông, đất nước, quê hương, Tổ quốc) điền vào chỗ trống trong mỗi câu sau: a) Biết bao thế hệngười Việt Nam đã góp phần dựng xây ……………………………….. b) Yêu biết bao dòng sông Hương ……………………………… tôi. c) Đi khắp đất nước đều thấy ………………………………... ta đẹp như gấm hoa. d) Các anh hùng chiến sĩ đã quyết tửcho …………………………………….. quyết sinh.
5. Xác định từ loại của các từđược gạch chân trong câu sau: “Mưa mùa xuân xôn xao, phơi phới. Những hạt mưa mềm mại, rơi mànhư nhảy múa.”
................................................................................................................................................. . Tìm trong câu sau:“Người đàn ông mở nắp bình, đúng thật, trong bình đầy nước mát.” - Danh từ:...................................................... - Động từ:.........................................
7. Tìm các danh từ, động từ, tính từ trong câu sau: “Rô-be nhìn cậu bé với bộ quần áo rách rưới, khuôn mặt gầy gò, xanh xao, thế là ông móc túi đưa cho cậu bé vài đồng xu”
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................

Nguồn: Tổng hợp

 

[Văn Học]

TỪ ĐỒNG NGHĨA: Là những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau.
1. Từnào dưới đây đồng nghĩa với từ“lướt thướt”: A. Lượt là B. Lượt thượt C. Lướt mướt D. Lụa là
2. Thay từ đồng nghĩa với từ"qua đời" trong câu "Rạng sáng thì ông lão qua đời" mà nghĩa của câu không thay đổi. Từ em thay thế là:..............................................................................................
3. Trong câu: “Suốt đêm, anh không hề chợp mắt; anh vừa âu yếm cầm tay ông cụ vừa thì thầm những lời vỗ về, an ủi bên tai ông.” Từ nào đồng nghĩa với từ "âu yếm"?
..............................................................................................................................................................
4. Em hãy thay từ in đậm trong câu sau: “Ven rừng, rải rác những cây lim đã trổ hoa vàng, những cây vải thiều đã đỏ ối những quả.” bằng một từ đồng nghĩa. Từ em thay thế là:..............................................................................................
5. Các từđồng nghĩa với từ“hiền” trong câu“Súng gươm vứt bỏ lại hiền như xưa” là: A. Hiền hòa, hiền hậu, lành, hiền lành B. Hiền lành, nhân nghĩa, nhận đức, thẳng thắn. C. Hiền hậu, hiền lành, nhân ái, trung thực. D. Nhân từ, trung thành, nhân hậu, hiền hậu.
6. Dòng nào dưới đây là nhóm các từđồng nghĩa ?
A. lung linh, long lanh, lóng lánh, mênh mông. B. vắng vẻ, hiu quạnh, vắng ngắt, lung linh.
C. bao la, mênh mông, thênh thang, bát ngát. D. lung linh, long lanh, vắng vẻ, hiu quạnh.
7. Từnào dưới đây trái nghĩa với từ“im lặng”? A. Nhộn nhịp B. Tĩnh lặng C. Ồn ào D. Đông đúc
8. Cặp từ nào dưới đây là từ đồng nghĩa? A. Buồn rầu– Rầu rĩ B. Thờơ– Quan tâm C. Buồn chán –Đau thương D. Nhẹ nhàng – Dữ tợn

Nguồn: Tổng hợp

Bài tập phù hợp với trình độ với nhận thức của học sinh.

 

[Thần Đồng]

Bài 1. Xác định các quan hệ từ nối các vế câu ghép và mối quan hệ mà chúng biểu thị trong các ví dụ sau:

Câu	Quan hệ từ	Mối quan hệ được biểu thị
1. Vì trời mưa nên hôm nay chúng em không đi lao động được.	............................	............................
2. Nếu ngày mai trời không mưa thì chúng em sẽ đi cắm trại.	............................	............................
3. Chẳng những gió to mà mưa cũng rất dữ.	............................	............................
4. Bạn Hoa không chỉ học giỏi mà bạn còn rất chăm làm.	............................	............................
5. Tuy Hân giàu có nhưng hắn rất tằn tiện.	............................	............................

Bài 2. Xác định chủ ngữ (CN), vị ngữ (VN) và trạng ngữ (TN) nếu có trong các câu trên.

Bài 3. Mỗi câu sau đây là câu đơn hay câu ghép? Phân tích cấu tạo các câu đó?

a. Gió càng to, con thuyền càng lướt nhanh trên mặt biển.

b. Học sinh nào chăm chỉ thì học sinh đó có kết quả cao trong học tập.

c. Mặc dù nhà nó xa nhưng nó không bao giờ đi học muộn.

d. Mây tan và mưa lại tạnh .

đ. Bé thích làm kĩ sư giống bố và thích làm cô giáo như mẹ. .

Bài 4. Xác định chủ ngữ - vị ngữ trong câu

a, Màn đêm mờ ảo đang lắng dần rồi chìm vào đất.

b, Hoa loa kèn mở rộng cánh, rung rinh dưới nước.

c, Buổi sáng, núi đồi, thung lũng, làng bản chìm trong biển mây mù.

Bài 5. Điền quan hệ từ hoặc dấu câu thích hợp vào mỗi chỗ chấm:

a) ............nó hát hay ...........nó còn vẽ giỏi .

b) Hoa cúc ...........đẹp ............nó còn là một vị thuốc đông y .

c) Bọn thực dân Pháp ................. không đáp ứng ........... chúng còn thẳng tay khủng bố Việt Minh hơn trước.

d) ......... nhà An nghèo quá ..... nó phải bỏ học.

e) ........... nhà An nghèo ........ nó vẫn cố gắng học giỏi.

g) An bị ốm .... nó rãi nắng cả ngày hôm qua.

h) .......... An không rãi nắng..... nó đã không bị ốm.

Nguồn: Tổng hợp